ဘ၀ပစၥယာ ဇာတိ

မေန႔က ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ဘ၀ျဖစ္တယ္ဆုိရာမွာ ကမၼဘ၀နဲ႔ ဥပပတၱိဘ၀လို႔ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေၾကာင္း ေျပာခဲ့တယ္။ ကမၼဘ၀က ဒီလက္ရွိဘ၀မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ကံတရားအစုကုိ ေျပာတာပါ။ ဥပပတၱိဘ၀ကေတာ့ ေနာက္ဘ၀ ရရွိမယ့္ ခႏၶာအစကုိ ေျပာတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဥပပတၱိဘ၀ကို စက္၀ုိင္း အကြက္ (၄)မွာ ထည့္သြင္းထားရျခင္းျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ပံုအေနအားျဖင့္ အကုသုိလ္ကံေၾကာင့္ အပါယ္ခႏၶာရ၊ ကုသုိလ္ကံေၾကာင့္ ကာမသုဂတိခႏၶာ၊ ႐ူပျဗဟၼာခႏၶာ၊ အ႐ူပျဗဟၼာခႏၶာရတယ္လုိ႔ ဆုိလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိဘ၀နဲ႔ အနာဂတ္ဘ၀ ဆက္စပ္သြားျခင္းဟာ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေနသျဖင့္ ဥပါဒါနပစၥယာ ဘေ၀ါ-အရ ဥပပတၱိဘ၀ကုိပါ ထည့္သြင္း ေဟာၾကားေတာ္မူရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဥပပတၱဘ၀ဆုိတာ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ခႏၶာေတြကို ေျပာတာပါပဲ။ အဘိဓမၼာအလုိက်ေျပာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၀ိပါက္စိတ္ ေစတသိက္ ကမၼဇ႐ုပ္ေတြပါ။ ဒါေတြကုိ ဥပပတၱိဘ၀လုိ႔ ေခၚတယ္။ ဥပပတၱိဘ၀ဆုိတာ ဇာတိပါပဲ။ ဟုိဘ၀ ဒီဘ၀ အစျဖစ္တာကို ဇာတိလုိ႔ ေခၚတာ။ အကုသုိလ္ကံေၾကာင့္ အပါယ္ဘံုမွာ ပဋိသေႏၶေနေတာ့ အပါယ္ပဋိသေႏၶစိတ္ ေစတသိက္ ႐ုပ္ေတြျဖစ္သြားတယ္။ ဒါဟာ ဥပပတၱိဘ၀ပါပဲ။ ထုိ႔အတူ အျခားဘံုေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ ပဋိသေႏၶစိတ္ ေစတသိက္ ႐ုပ္ေတြဟာ ဥပပတၱိဘ၀လုိ႔ နားလည္ထားရမယ္။ အ၀ိဇၨာက သစၥာမသိေအာင္ ဖံုးလႊမ္းထားေတာ့ တဏွာနဲ႔ တပ္မက္၊ ဥပါဒါန္နဲ႔ စြဲလမ္း၊ ေကာင္းႏုိးရာရာေတြ လုပ္ၾကေတာ့ အက်င့္ေကာင္းက်င့္မိရင္ ကုသုိလ္ကမၼဘ၀ျဖစ္ၿပီး အက်င့္ဆုိးက်င့္မိရင္ အကုသုိလ္ကမၼဘ၀ျဖစ္တယ္။ ဒီကမၼဘ၀ေၾကာင့္ပဲ ကံရဲ႕အက်ိဳးျဖစ္တဲ့ ဥပပတၱဘ၀-ကလဲ ျဖစ္လာမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ကမၼဘ၀လဲ ျဖစ္၊ ဥပပတၱိဘ၀လဲျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိတာ။ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ပဲ ကုသုိလ္ကံ အကုသုိလ္ကံျဖစ္တယ္။ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ပဲ ဟုိဘ၀ ဒီဘ၀ေရာက္ရတယ္။ ဒီလုိလဲ ေျပာလုိ႔ရတယ္။

စင္စစ္မွာ ကမၼဘ၀ေၾကာင့္ ဥပပတၱိဘ၀ျဖစ္ေပၚလာတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔လဲ ရပါတယ္။ ကံေၾကာင့္ အနာဂတ္ခႏၶာေပၚရတယ္ေပါ့။ ဥပပတၱိဘ၀ရဲ႕ အစဦးဆံုး ျဖစ္ေပၚမႈသေဘာကုိ ဇာတိလုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘ၀ပစၥယာ ဇာတိလို႔ ေဟာေတာ္မူျခင္းျဖစ္တယ္။ ဘ၀ပစၥယာ ဇာတိ-မွာ ဘ၀အရ ကမၼဘ၀တစ္ခုပဲယူရတယ္၊ ဥပပတၱိဘ၀ကုိ ယူလုိ႔မရဘူး။ ဥပပတၱိဘ၀နဲ႔ ဇာတိက အတူတူပဲ။ ဘ၀တစ္ခုမွာ ပဋိသေႏၶေနတာကို ဥပပတၱိဘ၀လုိ႔လဲ ေျပာလုိ႔ရတယ္၊ ဇာတိလုိ႔လဲ ေျပာလုိ႔ရတယ္။ ကမၼဘ၀ေၾကာင့္ ဇာတိျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိလုိတယ္။ ဥပပတၱိဘ၀ေၾကာင့္ ဇာတိျဖစ္တယ္ဆုိရင္ ဇာတိေၾကာင့္ ဇာတိျဖစ္တယ္လို႔ေျပာတာနဲ႔ အတူတူပဲျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကမၼဘ၀ေၾကာင့္ ဥပပတၱိဘ၀ သုိ႔မဟုတ္ ဇာတိျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိလုိပါတယ္။ ဇာတိနဲ႔ ကမၼဘ၀ဟာ တကယ္ေတာ့ အတူတူျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စက္၀ုိင္းအကြက္ (၄)မွာ ဇာတိေအာက္က ဥပပတၱိဘ၀လို႔ ေရးျပထားတာကုိ သတိထားပါ။

ဇာတိေၾကာင့္ အုိမင္းရင့္ေရာမႈ ဇရာ၊ ေသျခင္း မရဏ၊ စုိးရိမ္ပူေဆြးရျခင္း ေသာက၊ ငုိေၾကြးမည္တမ္းရျခင္း ပရိေဒ၀၊ ကုိယ္ဆင္းရဲျခင္း ဒုကၡ၊ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ေဒါမနႆ၊ စုိးရိမ္ပူေဆြး ငုိေၾကြးမည္တမ္း႐ံုတင္မက ႐ိႈက္ႀကီးတငင္ျဖစ္ျခင္း ေမ့ေျမာသြားျခင္း ဥပါယာသတုိ႔ ျဖစ္ေပၚလာရပါတယ္။ ဒီမွာ ဇာတိေၾကာင့္ ဇရာမရဏျဖစ္တယ္။ ဇာတိေၾကာင့္ ေသာက ပရိေဒ၀ ဒုကၡ ေဒါမနႆ ဥပါယာသျဖစ္တယ္လုိ႔ ဒီလုိ ႏွစ္ပိုင္းခြဲျခားၿပီး နားလည္ထားရမယ္။ ဇာတိေၾကာင့္ ဇရာမရဏျဖစ္တယ္ဆုိတာက ေရွာင္လႊဲလုိ႔မရတဲ့အက်ိဳးတရားေတြျဖစ္တယ္။ ဇာတိ ပဋိသေႏၶေနလုိက္ၿပီဆုိကတည္းက ဇရာ အုိမင္းႀကီးရင့္ျခင္း လာေတာ့မယ္။ ဇာတိ ပဋိသေႏၶအခုိက္ေလး ၿပီးတာနဲ႔ က်န္တဲ့ အခုိက္အတန္႔ေလးေတြ ခဏေလးေတြဟာ ဇရာပဲ။ ဆံျဖဴသြားက်ိဳးမွ ဇရာမဟုတ္ဘူး။ ပဋိသေႏၶစိတ္ခ်ဳပ္ၿပီးတာနဲ႔ ေနာက္ေပၚလာတဲ့ ဘ၀င္စိတ္ေတြက စၿပီးေတာ့ ဇရာအခုိက္အတန္႔ဘက္ေရာက္လာတာ။ ဒါေၾကာင့္ ဇာတိၿပီးရင္ ဇရာကို ေရွာင္လႊဲလုိ႔မရဘူး။ ဇာတိက အျဖစ္၊ မရဏက အပ်က္၊ အျဖစ္ရွိၿပီဆုိမွျဖင့္ အပ်က္ကုိ ေရွာင္လႊဲလုိ႔မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မရဏဆုိတာ လာကိုလာရမယ္ဆုိတာနားလည္လုိက္ပါ။ ဇာတိေၾကာင့္ ဇရာမရဏျဖစ္တယ္ဆုိတာ ေရွာင္လႊဲလုိ႔မရတဲ့အက်ိဳးတရားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဧကန္ျဖစ္မယ့္အက်ိဳးတရားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အက်ိဳးရင္းေတြလုိ႔ မွတ္လုိက္ပါ။

ေသာက ပရိေဒ၀ ဒုကၡ ေဒါမနႆ ဥပါယာသ ဒီ(၅)ခုကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျဖစ္တယ္။ အခ်ိဳ႕ မျဖစ္ဘဲေနတာလဲ ရွိတယ္။ သူက တုိက္႐ုိက္အက်ိဳးမဟုတ္ဘူး။ အက်ိဳးဆက္သာျဖစ္တယ္။ အက်ိဳးရင္းမဟုတ္ဘူး၊ အက်ိဳးဖ်ားသာျဖစ္တယ္။ ဘယ္ဘ၀မဆို ဇာတိကေတာ့ မျဖစ္လုိ႔ကို မရပါဘူး၊ ျဖစ္ကိုျဖစ္မယ္။ ဇာတိျဖစ္ေတာ့ ဇရာမရဏ-ကလဲ ျဖစ္ကိုျဖစ္မယ္၊ ေရွာင္လုိ႔ မလြတ္ဘူး။ ဒီဇာတိေၾကာင့္ပဲ ေသာက ပရိေဒ၀ ဒီတရားေတြက ျဖစ္ေလ့ရွိတယ္။ ဒါက်ေတာ့ ျဖစ္တာလဲရွိ မျဖစ္တာလဲရွိတယ္။ ဒါဆုိ ေသာက ပရိေဒ၀ ဒုကၡ ေဒါမနႆ ဥပါယာသမီးေတြ အေတာက္ေလာင္ခံေနၾကရတာဟာ ဇာတိ ခႏၶာေၾကာင့္ပဲ။ ဇာတိ ခႏၶာသာ မရွိရင္ ဒီလုိဒုကၡမီးေတြ ေတာက္ေလာင္စရာအေၾကာင္းမရွိေတာ့ပါဘူး။ ခႏၶာက ေလာင္စာေတြ ထင္းေတြ။ ေသာက စတဲ့တရားေတြက မီးေတြ။ ထင္းနဲ႔ မီးနဲ႔ တြဲမိၿပီးေလာင္တာ။ ထင္းနဲ႔ မီးမတြဲမိရင္ေလာင္စရာ မရွိပါဘူး။ ဥပမာ- စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈကို ေသာကလုိ႔ေခၚတယ္။ ဒီေသာကဟာ ကုိယ့္ခႏၶာမွာ ကပ္ၿပီးေလာင္တယ္။ ကုိယ့္ေဆြမ်ိဳးတစ္ေယာက္ေယာက္ ပ်က္စီးသြားတဲ့အခါ ေသာကျဖစ္တယ္၊ စီးပြားပ်က္တဲ့အခါ ေသာကျဖစ္တယ္၊ သီလပ်က္တဲ့အခါ ေသာကျဖစ္တယ္၊ စသည္ျဖင့္ေပါ့။ ေသာကျဖစ္စရာေတြက အမ်ားႀကီးပါပဲ။ အဘိဓမၼာ႐ႈေထာင့္ကၾကည့္ရင္ ေသာကျဖစ္ေနခိုက္ ေဒါမနႆေ၀ဒနာျဖစ္ေနတယ္။ ေဒါမနႆဆုိတာ ေဒါသမူစိတ္ျဖစ္ေလေတာ့ အကုသိုလ္ျဖစ္ေနတာပဲ။ ငုိေၾကြးတာက ပရိေဒ၀။ အရေကာက္လုိက္ေတာ့ စိတ္ေဖာက္ျပားလုိ႔ ေပၚလာတဲ့အသံေလးျဖစ္လုိ႔ စိတၱဇ၀ိပၸလႅာသသဒၵလုိ႔ဆုိတယ္။ ဒုကၡအရ ကာယိကဒုကၡ- ကုိယ္ဆင္းရဲပင္ပန္းမႈပါပဲ၊ ဒုကၡသဟဂုတ္ ကာယ၀ိညာဏ္စိတ္ေပါ့။ ေဒါမနႆ-က ေစတသိကဒုကၡ- စိတ္ဆင္းရဲပင္ပန္းမႈေပါ့၊ ေဒါမနႆေ၀ဒနာကိုေကာက္။ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ပူပင္ေသာက ေရာက္ေနလုိ႔ ႐ိႈက္ႀကီးတငင္ျဖစ္ ေမ့ေျမာသြားတာက ဥပါယာသလို႔ေခၚတယ္။ ေဒါသေစတသိက္ကို အရေကာက္ရတယ္။ ဒီတရားေတြဟာ ဇာတိရွိလာၿပီဆုိရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျဖစ္တယ္။ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့ဘ၀မ်ိဳးေတြလဲရွိတယ္။ ျဗဟၼာေတြမွာ ဒီတရားေတြ ျဖစ္ခဲတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔က အက်ိဳးရင္းမဟုတ္၊ အက်ိဳးဖ်ားေတြျဖစ္လုိ႔ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ အဂၤါ(၁၂)ပါးထဲ ထည့္မထားတာျဖစ္တယ္။

ဒီအဂၤါ(၁၂)ပါးနဲ႔ လည္ေနတဲ့ ဘ၀စက္ယႏၲယားႀကီးဟာ ခ်မ္းသာမဖက္ ဒုကၡအစုႀကီး သက္သက္ပါပဲတဲ့။ ဒါကုိ ဧ၀ေမတႆ ေက၀လႆ ဒုကၡႏၶႆ သမုဒေယာ ေဟာတိ- လို႔ေဟာေတာ္မူလုိက္ပါတယ္။ ဘ၀အေထြေထြ ရွိေနေပမယ့္ ဒီစက္ရဟတ္အတုိင္း လည္ေနၾကရတာသာျဖစ္တယ္။ ဒီစက္ႀကီးဟာလဲ ဇာတိ ဇရာ မရဏေတြနဲ႔သာ လည္ေနၾကရေတာ့ ျဖစ္ၿပီး ပ်က္ၾက ေမြးၿပီး ေသၾကရသည္သာျဖစ္လုိ႔ ခ်မ္းသာသုခရယ္လုိ႔ ျမဴမွ်ေတာင္ ရွာလုိ႔ မေတြ႔ပါဘူး၊ ဒုကၡအစု ဒုကၡအပံုႀကီးသာျဖစ္တယ္လို႔ ဘုရားရွင္က ေဟာေတာ္မူလုိက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာရွိေနသေရြ႕ ဇာတိဇရာမရဏစတဲ့ မီးေတြ ေတာက္ေလာင္ေနမွာသာ ျဖစ္တယ္။ ခႏၶာက ေလာင္စာ၊ ကိေလသာက မီး။ ေလာင္စာနဲ႔ မီးတြဲမိေနသမွ် ဒီဒုကၡအပူမီးေတြက လြတ္လမ္းမျမင္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေလာင္စာလဲသိမ္း မီးလဲၿငိမ္းမယ့္ မဂၢင္အလုပ္ကို လုပ္မွသာလွ်င္ မီးဆယ့္တစ္တန္ ၿငိမ္းရာမွန္သည့္ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ရွိႏုိင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

ေဒါက္တာအရွင္ပါရမီ