ကံအယူအဆ (၁၀)

အပုိင္း (က)

ဗုဒၶဘာသာမွာ ကံအယူအဆဟာ အလြန္အေရးပါတဲ့အပုိင္းျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ အကုန္အစင္ စံုလင္ေအာင္ သိနားလည္ဖုိ႔လဲ အလြန္ခက္ခဲနက္နဲတဲ့အပုိင္း ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ မိမိဉာဏ္မီသမွ်နဲ႔ စုစည္းသုိင္း၀ုိင္းၿပီးတင္ျပခဲ့တာ အခုဆုိ ၿခံဳငံုနားလည္ႏုိင္ေလာက္တဲ့ အဆင့္အထိေတာ့ ေရာက္လာပါၿပီ။ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ နားလည္ထားရမယ့္ ကံအယူအဆပိုင္းကို နဲနဲ ေျပာျပခ်င္တယ္။

ကံယံုၾကည္ရမယ္ဆုိေပမယ့္ ကုိယ္ျပဳတဲ့ကံေတြက ကုိယ့္ေနာက္ လုိက္ေနတယ္လို႔ ယူဆရမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကံေတြျပဳခဲ့တယ္၊ အဲဒီကံေတြထဲက ဆုိးတဲ့ကံက ကုိယ့္ကို တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ႏွိပ္စက္ဖို႔ ေနာက္ကလုိက္ေနသလုိ ေကာာင္းတဲ့ကံေတြကလဲ ကုိယ့္ေနာက္မွာ ကူညီဖုိ႔ ကယ္ဆယ္ဖုိ႔ ေနာက္ကလုိက္ေနတယ္လို႔ ယူဆမယ္ဆုိရင္လဲ ဒီအယူအဆဟာ မွန္ကန္တဲ့အယူအဆ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလုိယူဆေနရင္ ကုိယ္ျပဳတဲ့ကံေတြက မပ်က္မစီးဘဲ အၿမဲတည္တံ့ေနတယ္လို႔ ယူဆတဲ့သေဘာျဖစ္သြားလုိ႔ သႆတဒိ႒ိဘက္ယုိင္သြားပါတယ္။

ဒီလုိေျပာလုိက္ေတာ့ ဘုရားက `စကၠံ၀ ၀ဟေတာ ပဒံ` (အကုသုိလ္ကံေတြက ျပဳသူေနာက္မွာ လွည္းဘီးႀကီး ႏြားေနာက္ အစဥ္လုိက္ေနသလို တေကာက္ေကာက္ လုိက္ေနတယ္)၊ `ဆာယာ၀ အႏုပါယိနီ´ (ကုသုိလ္ကံေတြက ျပဳသူေနာက္မွာ အရိပ္ပမာ ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တေကာက္ေကာက္ လိုက္ေနတယ္)လို႔ ဓမၼပဒမွာေဟာထားတာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ေနတယ္လို႔ ျငင္းပြားဖြယ္ရာျဖစ္လာတယ္။ ဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ့တရားေတြဟာ ရံခါ တုိက္႐ုိက္ေဟာလုိက္တာရွိသလုိ ရံခါ သြယ္၀ုိက္၍ေဟာလုိက္တာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ တုိက္႐ုိက္နားလည္ရမယ့္တရားေတြကုိေတာ့ နီတတၳလို႔ေခၚၿပီး သြယ္၀ုိက္၍နားလည္ရမယ့္တရားေတြကုိေတာ့ ေနယ်တၳလို႔ ပါဠိလိုေခၚပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဓမၼပဒမွာ ဘုရားေဟာထားတာ မွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တုိက္႐ုိက္ယူရမယ့္အဓိပၸါယ္မဟုတ္ဘူး၊ သြယ္၀ုိက္ယူရမယ့္အဓိပၸါယ္၊ လူတုိင္းနားလည္လြယ္ေအာင္ ဥပမာနဲ႔ ေဆာင္ၿပီး ေဟာျပခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္လုိက္ပါ။

ဘုရားက ဒီလုိ သြယ္၀ုိက္ၿပီးေဟာတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ ထင္ရွားတာတစ္ခု ထုတ္ျပရမယ္ဆုိရင္ `မာတရံ ပိတရံ ဟႏ႖ာ၊ ရာဇာေန ေဒြ စ ခတၱိေယ´ (အမိအဖကုိ သတ္၊ မင္းႏွစ္ပါးကိုလဲ သတ္) တဲ့။ ဒါဘုရားေဟာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဒသနာကို သြယ္၀ုိက္တဲ့ေဒသနာမွန္းမသိရင္ ဘုရားက မိဘေတြ သတ္ခုိင္းတာလို႔ အမွတ္မွားသြားႏုိင္တယ္။ တကယ္ေတာ့ အမိနဲ႔တူတဲ့ တဏွာကုိသတ္၊ အဖနဲ႔တူတဲ့ မာနကုိသတ္၊ မင္းႏွစ္ပါးနဲ႔တူတဲ့ သႆတဒိ႒ိနဲ႔ ဥေစၧဒဒိ႒ိတုိ႔ကုိ သတ္ပါ လုိ႔ ဒီလုိမိန္႔ေတာ္မူတာပါ။ အေမဆုိတာ သားသမီးေတြကို ေခ်ာ့တတ္တယ္၊ ဒီအတုိင္းပဲ တဏွာကလဲ ကုိယ့္ဘ၀ကို ေပ်ာ္သလို ေနတတ္ေအာင္ ေခ်ာ့တတ္တယ္၊ ဘ၀ကို တစ္နည္းမဟုတ္ တစ္နည္းနဲ႔ ခင္တြယ္ေနေအာင္ ေခ်ာ့တတ္တယ္။ တဏွာက ဆြဲေဆာင္အားေကာင္းေတာ့ ကုိယ့္ဘ၀ကုိယ္ ခင္တြယ္ေနတယ္။ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိလဲ ခင္တြယ္တာပဲ၊ သူမ်ားကုိလဲ ခင္တြယ္တာပဲ၊ ပစၥည္းဥစၥာေတြကုိလဲ ခင္တြယ္တာပဲ။ ဒီခင္တြယ္မႈေတြနဲ႔ ဘ၀ကုိ သာယာေနၾကတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကတယ္။ ေလာကီအာ႐ံုေတြၾကားက ႐ုန္းမထြက္ႏုိင္ၾကေတာ့ဘူး။ ဒီလုိ ဘ၀ကုိသာယာေအာင္ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ ေခ်ာ့ျမႇဴတတ္တဲ့အတြက္ တဏွာကို အမိနဲ႔တူလို႔ အမိနဲ႔တူတဲ့တဏွာကုိ သတ္ပါလုိ႔ ဘုရားက တင္စားေျပာတာ။ ငါဘယ္သူ႔သား၊ ဘယ္၀ါ့သား စသည္ျဖင့္ အားကုိးရေလာက္တဲ့ ရာထူး ဂုဏ္သိမ္ စည္းစိမ္နဲ႔ျပည့္စံုတဲ့အေဖမ်ိဳးဆုိရင္ အေဖကုိ မွီၿပီး မာန္တက္တတ္လုိ႔ အဖနဲ႔တူတဲ့ မာနကုိ သတ္လုိ႔ေျပာတာ။ မင္းႏွစ္ပါးကုိ သတ္ဆုိတာကလဲ မင္းတုိ႔မည္သည္ တုိင္းသူျပည္သားအားလံုးရဲ႕ အရွင္သခင္ျဖစ္သလုိ ဒိ႒ိမွန္သမွ်ဟာလဲ သႆတဒိ႒ိနဲ႔ ဥေစၧဒဒိ႒ိကုိပဲ ေပါင္းရသျဖင့္ ဒိ႒ိတကာတုိ႔အေပၚမွာ မင္းမူေနတဲ့ ဒီ ဒိ႒ိႀကီးႏွစ္ပါးကို သတ္ခုိင္းတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိမ်ိဳးတရားေတာ္ေတြကုိ သြယ္၀ုိက္ေဟာထားတဲ့တရားေတာ္ေတြ (ေနယ်တၳ) လုိ႔ သိထားရပါမယ္။ ဒီလုိမွမသိရင္ ဒါဘုရားေဟာပဲဆုိၿပီးလုပ္လုိက္ပါက တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲသြားပါလိမ့္မယ္။

အခုကံအယူအဆမွာလဲ လွည္းဘီးလုိလုိက္ေနတယ္၊ အရိပ္ပမာလုိက္ေနတယ္ဆုိတာ သြယ္၀ုိက္ေဟာလုိက္တာ (ေနယ်တၳ)လုိ႔ သိထားရပါမယ္။ ကုိယ္ျပဳတဲ့ကံက ဘယ္ေတာ့မွ မပ်က္မစီးဘဲ အၿမဲတည္ေနတယ္ဆုိရင္ တည္ၿမဲတယ္ဆုိတဲ့ သႆတဒိ႒ိအယူျဖစ္သြားတယ္။ အားလံုးဟာ အနိစၥပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ကံကေတာ့ နိစၥ၊ ၿမဲတယ္ဆိုတဲ့သေဘာ။ အားလံုးဟာ အနတၱပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ကံကေတာ့ အတၱ ဆုိတဲ့သေဘာ သက္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါကုိ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးက ကမၼ၀ါဒီသႆတဒိ႒ိလုိ႔ အမည္ေပးထားပါတယ္။ ေလာကမွာ အားလံုးအနတၳဆုိေတာ့ ဘာမွအားကုိးစရာမရွိေတာ့ဘူး၊ ကံကုိပဲ အားကိုးရေတာ့မွာပဲ၊ ၿမဲတာဆုိလို႔ ကံပဲ ရွိေတာ့တယ္ဆုိတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္သြားတယ္။ ကံကုိ ၿမဲေနတယ္ မပ်က္မစီးဘူးလု႔ိယူဆလုိက္တဲ့ သႆတဒိ႒ိျဖစ္သြားတယ္။

ကံသည္ ေစတနာနဲ႔ယွဥ္တဲ့ စိတ္ဆုိတဲ့ နာမ္တရားကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ရတာပါ။ နာမ္တရားကို အေျခခံၿပီးေတာ့ လႈပ္ရွားမႈ႐ုပ္တရားေတြ၊ ႀကံစည္မႈနာမ္တရားေတြ ျဖစ္လာရတာပါ။ နာမ္တရား၊ ႐ုပ္တရားတုိ႔မည္သည္ ဒီေနရာမွာေပၚ ဒီေနရာမွာပဲပ်က္သြားတယ္။ ဒီေနရာမွာ ကာယကံ လႈပ္ရွားမႈ ႐ုပ္ေတြျဖစ္မယ္။ ဒီေနရာမွာပဲ ပ်က္သြားတယ္။ ဒီေနရာမွာ စိတၱဇ ၀ါေယာဓာတ္ေတြေၾကာင့္ စကားေတြ ေျပာမယ္၊ ဒီေနရာမွာပဲ ပ်က္သြားတယ္။ ဒီေနရာမွာပဲ စိတ္အႀကံ ကံေတြျဖစ္မယ္၊ ဒီေနရာမွာပဲ ပ်က္သြားတယ္။ ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္လုိက္ေတာ့ မပ်က္ဘဲ တည္ၿမဲေနတာရယ္လို႔ ဘာတစ္ခုမွမရွိဘူး။ လုပ္တာ ကုိင္တာ လႈပ္တာ ၿငိမ္တာ သြားတာ လာတာ ထုိင္တာ ရပ္တာ ေျပာတာ ဆုိတာ စဥ္းစားတာ ေတြးေခၚတာ မွန္သမွ် အကုန္ ေစာင့္ၾကည့္ပါ။ ေပၚလာၿပီးပ်က္သြားရတာေတြခ်ည္းပါပဲ။ မပ်က္ဘဲနဲ႔ တည္ၿမဲေနတဲ့သေဘာတရားဆုိတာ ဘာတစ္ခုမွမရွိဘူး။ ကုသုိလ္ကံလုပ္တယ္၊ ဒီေနရာေပၚ ဒီေနရာပ်က္၊ အကုသုိလ္ကံလုပ္တယ္၊ ဒီေနရာေပၚ ဒီေနရာပ်က္။ ၿမဲသလုိလုိထင္ရေပမယ့္ ေသေသခ်ာခ်ာ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ မၿမဲဘူးဆုိတာ ကုိယ္တုိင္ ၾကည့္ရင္ ကုိယ္တုိင္သိပါလိမ့္မယ္။ ကုိယ္လုပ္သမွ် ကုိင္သမွ် ေျပာသမွ် ဆုိသမွ် ေတြးသမွ် ေခၚသမွ် အားလံုးဟာ မျဖစ္ဘဲနဲ႔ ေက်ာက္႐ုပ္လုိ ခုိင္ၿမဲေနတာ တည္ၿမဲေနတာ တည္တံ့ေနတာ ဘာတစ္ခုမွ မရွိဘူး။ အခု စကားေျပာလုိက္တယ္။ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ အတိတ္က်န္ေနခဲ့ၿပီ။ အခု လႈပ္ရွားမႈတစ္ခုလုပ္လုိက္တယ္။ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ အတိတ္က်န္ေနခဲ့ၿပီ။ အခု အေတြးတစ္ခုေပၚလာတယ္။ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ အတိတ္က်န္ေနခဲ့ၿပီ။ ပ်က္သြားလို႔ မတည္ၿမဲႏုိင္လို႔ အတိတ္က်န္က်န္ေနခဲ့ၾကတာခ်ည္းပဲလုိ႔နားလည္ပါ။ ပစၥဳပၸန္မွာ ျဖစ္သမွ်ေတြဟာ ပ်က္သြားေတာ့ အတိတ္က်န္ေနခဲ့ၾကတာေပါ့။ မက်န္ပါနဲ႔လုိ႔ တားလုိ႔မရဘူး။ ျဖစ္ၿပီး မပ်က္ပါနဲ႔လုိ႔ တားလို႔မရဘူး။ ဘုရားလဲ မတားႏုိင္ဘူး။ သိၾကားလဲ မတားႏုိင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သေဗၺ သခၤါရာ အနိစၥာ- ျဖစ္သမွ် ပ်က္ရမွာခ်ည္းသာလို႔ ဘုရားေဟာခဲ့တာပဲ။ အားလံုးဟာ မၿမဲဘူးလို႔ေဟာထားပါလ်က္နဲ႔ ကံကုိမွ ၿမဲေနေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ အဲဒါ သႆတဒိ႒ိအယူလုိ႔သာမွတ္လုိက္။ သူကုိယ္တုိင္ကမွ အခုျဖစ္ အခုပဲ ပ်က္ရတဲ့ကံတရား၊ အခုေပၚ အခုေပ်ာက္သြားရရွာတဲ့ ကံတရား၊ အဲဒီကံတရားက ကုိယ့္ေနာက္တေကာက္ေကာက္ လုိက္ေကာ လုိက္ႏုိင္ပါ့မလား။ လုိက္တယ္ဆုိရင္ ကံေတြက ၿမဲေနလုိ႔ပဲ။ ကံေတြက မလုိက္ဘူး၊ ဘာအက်ိဳးမွမေပးဘူးဆုိရင္လဲ ျပတ္သြားလုိ႔ပဲ။ ကုိယ္ျပဳသမွ် အလဟႆျဖစ္သြားၿပီေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ၿမဲေနတယ္ဆိုရင္လဲ သႆတဒိ႒ိ၊ ျပတ္သြားတယ္ဆိုျပန္ရင္လဲ ဥေစၧဒဒိ႒ိ။ ကဲ ဘယ္ဘက္ေနမလဲ။

(ဆက္ရန္…..)