မူလႏွစ္ျဖာ
အပုိင္း (ခ)
အ၀ိဇၨာသည္ အတိတ္အေၾကာင္းမူလ၊ တဏွာသည္ ပစၥဳပၸန္အေၾကာင္းမူလ လုိ႔ မွတ္လုိက္ပါ။ သံသရာမွာ အေနၾကာဖုိ႔ သူတို႔ႏွစ္ပါး တစ္လွည့္စီ ေခါင္းေဆာင္ေနၾကတာျဖစ္တယ္။ အတိတ္ဘ၀က အ၀ိဇၨာေခါင္းေဆာင္လုပ္ တဏွာက ေနာက္လုိက္၊ ပစၥဳပၸန္ဘ၀မွာ တဏွာက ေခါင္းေဆာင္လုပ္ အ၀ိဇၨာကေနာက္လုိက္၊ ဒီလိုနဲ႔ သံသရာကုိ မရွည္ ရွည္ေအာင္ ဆြဲဆန္႔တတ္တဲ့တရားႏွစ္ပါးဟာ အ၀ိဇၨာနဲ႔ တဏွာပါပဲ။
အ၀ိဇၨာဟာ အဘိဓမၼာအရွိတရားအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ ေမာဟ။ မသိတာဟာ ေမာဟ၊ သုိ႔မဟုတ္ အ၀ိဇၨာ။ သစၥာေလးပါးကို မသိတာ အ၀ိဇၨာ။ သစၥာေလးပါးသိရင္ ၀ိဇၨာ။ ဒါက လုိရင္းေျပာတာ။ အတိအက်ေျပာရရင္ အ၀ိဇၨာရဲ႕ မသိျခင္း (၈)ခ်က္ရွိတယ္။
၁။ ေရွ႕အစြန္းကုိလဲ မသိ (ပုဗၺႏၲ)၊
၂။ ေနာက္အစြန္းကုိလဲ မသိ (အပရႏၲ)၊
၃။ ေရွ႕အစြန္း ေနာက္အစြန္းႏွစ္ပါးကိုလဲ မသိ (ပုဗၺႏၲာပရႏၲ)၊
၄။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကုိလဲ မသိ၊
၅။ သစၥာေလးပါးကုိလဲ မသိ။
မွတ္ခ်က္။ ။ ေရွ႕(၄)ခ်က္နဲ႔ သစၥာေလးပါး မသိျခင္း (၄)ခ်က္ေပါင္း မသိ(၈)ခ်က္။
ေရွ႕အတိတ္က ဘယ္တရားေတြေၾကာင့္ ပစၥဳပၸန္ခႏၶာရလာတာလဲ ဆုိတာ မသိတာ ေရွ႕အစြန္း (ပုဗၺႏၲ) ကုိမသိတာပဲ။ ဘ၀နဲ႔ေျပာရရင္ ေရွ႕ဘ၀ကုိ မသိတာ။ စက္၀ုိင္းေထာက္ျပရမယ္ဆုိရင္ အကြက္နံပါတ္ (၁)ကို မသိတာ။ လာမယ့္ဘ၀၊ ေနာက္ဘ၀ကို မသိတာ ေနာက္အစြန္း (အပရႏၲ) ကိုမသိတာပါ။ စက္၀ုိင္း အကြက္နံပါတ္ (၄)ကုိ မသိတာ။ ေရွ႕ေရာ ေနာက္ေရာ မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ ေရွ႕အစြန္း ေနာက္အစြန္း (ပုဗၺႏၲာပရႏၲ) ႏွစ္ပါးကို မသိတာပဲ။
စက္၀ုိင္းကို အထက္ေအာက္ အလယ္တည့္တည့္ကေန ေဇာက္ထုိး ျမားတစ္ေၾကာင္း ဆြဲ၊ ႏွစ္ပုိင္း ခြဲျခားၿပီးေျပာရမယ္ဆုိရင္ အကြက္ (၁)နဲ႔ (၂)ကတစ္ပုိင္း၊ ေဇာက္ထုိး ျမားရဲ႕ ယာဘက္ကအပုိင္းေပါ့။ အကြက္ (၃)နဲ႔ (၄)က တစ္ပုိင္း၊ ေဇာက္ထုိးျမားရဲ႕ ၀ဲဘက္အပုိင္းေပါ့။ အကြက္ (၁)မွာရွိတဲ့ အ၀ိဇၨာနဲ႔ သခၤါရေၾကာင့္ အကြက္ (၂)မွာရွိတဲ့ ၀ိညာဏ္၊ နာမ္႐ုပ္၊ သဠာယတန၊ ဖႆ၊ ေ၀ဒနာဆိုတဲ့ ခႏၶာ ငါးပါးရလာတာ။ ဆုိလုိတာက အ၀ိဇၨာ သခၤါရေၾကာင့္သာ လက္ရွိ ခႏၶာႀကီးရလာတာ။ ေဟာဒီခႏၶာႀကီးျဖစ္ေပၚျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းဟာ အ၀ိဇၨာနဲ႔ သခၤါရပဲ။ နတ္ကဖန္ဆင္းလုိက္တာလဲ မဟုတ္ဘူး။ ျဗဟၼာကဖန္ဆင္းလုိက္တာလဲ မဟုတ္ဘူး။ ထာ၀ရဘုရားက ဖန္ဆင္းလုိက္တာလဲ မဟုတ္ဘူး။ အ၀ိဇၨာ သခၤါရေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာ။ အ၀ိဇၨာ သခၤါရေၾကာင့္ လက္ရွိခႏၶာႀကီး ရရွိေနၿပီ၊ ပုိင္ဆုိင္ေနၿပီမုိ႔ အ၀ိဇၨာ သခၤါရဆုိတဲ့ အကြက္(၁)ရယ္၊ ၀ိညာဏ္၊ နာမ္႐ုပ္၊ သဠာယတန၊ ဖႆ၊ ေ၀ဒနာဆုိတဲ့ အကြက္ (၂)ရယ္ကုိ ေပါင္းၿပီး ေရွ႕စက္ (ပုဗၺႏၲစက္) လုိ႔ အမည္ေပးလုိက္ပါ (၁+၂=ေရွ႕စက္)။ စက္၀ုိင္းႀကီးရဲ႕ ယာဘက္ျခမ္းကို ေရွ႕စက္လုိ႔ေခၚတာပါပဲ။ ေဟာဒီ ေရွ႕စက္ကုိ မသိတာဟာလဲ အ၀ိဇၨာပါပဲ (ပုဗၺႏၲ)။ ေရွ႕စက္မွာ ပထမဦးဆံုးေတြ႕ရတဲ့ တရားက ဘယ္သူလဲဆိုရင္ အ၀ိဇၨာ။ ဒါေၾကာင့္ ေရွ႕စက္ကို ဘယ္သူဦးေဆာင္ေနလဲဆုိရင္ အ၀ိဇၨာ ဦးေဆာင္ေနတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ အ၀ိဇၨာေခါင္းေဆာင္ၿပီးေတာ့ ေရွ႕သံသရာ အေနၾကာေအာင္ လွည့္ခဲ့ၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီ အ၀ိဇၨာကုိ သံသရာရဲ႕ မူလတစ္ျဖာလုိ႔ မွတ္လုိက္ပါ။
ဒီဘ၀မွာ ေ၀ဒနာေတြ ခံစားလုိ႔ တဏွာဘက္အကူးကုိ ျပတ္ေအာင္ မျဖတ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကမၼဘ၀ဆိုတဲ့ အကြက္(၃)က ေပၚလာဦးမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ အကြက္ (၃)ေပၚလုိ႔ ကံေတြ ရွိေနသမွ်ကာလပတ္လံုး ေနာက္ဘ၀ မလုိခ်င္လို႔ ရကုိမရပါဘူး။ ေနာက္ဘ၀ ရေတာ့ ဇာတိ ဇရာမရဏကလဲ လာကို လာရမွာပါ။ ဒါဆုိ အကြက္ (၄) ေပၚမွာ ေသခ်ာၿပီေပါ့။ အကြက္ (၃) မျပတ္သေရြ႕ အကြက္ (၄) မလာဘဲကို ေနလုိ႔ မရပါဘူး။ ဒီေတာ့ တဏွာ၊ ဥပါဒါန္၊ ကမၼဘ၀ ဆုိတဲ့ (၃)အကြက္ရယ္၊ ဇာတိ ဇရာမရဏဆုိတဲ့ (၄)အကြက္ရယ္ကုိ ေနာက္စက္ (အပရႏၲစက္) လုိ႔အမည္ေပးလုိက္ပါ (၃+၄= ေနာက္စက္)။ စက္၀ုိင္းႀကီးရဲ႕ ၀ဲဘက္ျခမ္းကုိ ေနာက္စက္လုိ႔ ေခၚတာပါပဲ။ ေဟာဒီေနာက္စက္ကုိ မသိတာဟာလဲ အ၀ိဇၨာပါပဲ (အပရႏၲ)။ ေနာက္စက္မွာ ပထမဦးဆံုးေတြ႕ရတဲ့ တရားက ဘယ္သူလဲဆုိရင္ တဏွာ၊ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္စက္ကုိ ဘယ္သူဦးေဆာင္ေနလဲ ဆုိရင္ တဏွာဦးေဆာင္ေနတာ ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။ တဏွာေခါင္းေဆာင္ၿပီး ေနာက္သံသရာကို အေနၾကာေအာင္ လွည့္မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီတဏွာကုိ သံသရာရဲ႕ မူလတစ္ျဖာလို႔ မွတ္လုိက္ပါ။ အ၀ိဇၨာက မူလတစ္ျဖာ၊ တဏွာက မူလတစ္ျဖာ။ မူလႏွစ္ျဖာ ျပည့္သြားၿပီေပါ့။
မသိတာ အ၀ိဇၨာဆုိတာ အက်ဥ္းအားျဖင့္ စက္၀ုိင္းႀကီးရဲ႕ ေရွ႕စက္မသိတာ၊ ေနာက္စက္မသိတာ၊ ေရွ႕စက္ေရာ ေနာက္စက္ပါမသိတာ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္မသိတာ၊ သစၥာေလးပါးမသိတာပါပဲ။ ေနာင္အလ်ဥ္းသင့္တဲ့ေနရေတြမွာ ထပ္မံ ရွင္းလင္းေပးမွာပါ။ ဒီေနရာမွာ ထပ္ေလာင္းျဖည့္စြက္ေပးခ်င္းတာက မသိတဲ့ အ၀ိဇၨာရွိသလုိ သိတဲ့ အ၀ိဇၨာဆုိတာလဲ တစ္ဘက္တစ္လမ္းက ရွိေနပါတယ္။ သိသင့္တာကို မသိတာဟာ အ၀ိဇၨာျဖစ္သလုိ၊ မသိသင့္တာကုိ သိေနတာဟာလဲ အ၀ိဇၨာပါပဲ။ ဥပမာအားျဖင့္ အမွန္ရွိ ႐ုပ္နာမ္ကုိသိရမွာ အမွန္အတုိင္းမသိဘဲ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္သိေနရင္ သိသင့္တာကို မသိတာပါ။ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္စဥ္အေနနဲ႔ေတာ့ သိတယ္။ ဓမၼျဖစ္စဥ္အေနနဲ႔ မသိဘူး။ သိသင့္သိထုိက္တဲ့ သစၥာေလးပါးသိရမွာ မသိတာ၊ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရား သိရမွာ မသိတာမ်ိဳးေတြဟာ သိသင့္တာမသိ၊ ဓမၼျဖစ္စဥ္ကုိ မသိတဲ့ အ၀ိဇၨာပါ။ ဥပမာတစ္မ်ိဳးအေနနဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ သတၱ၀ါလုိ႔ မသိရဘဲ ႐ုပ္နာမ္လို႔ သိရမွာကုိ ပုဂၢိဳလ္ သတၱ၀ါလို႔ သိေနတာမ်ိဳးဟာ မသိသင့္တာကို သိ၊ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္စဥ္အေနနဲ႔ သိေနတာပါ။ အ၀ိဇၨာက မသိဘူးဆုိေပမယ့္ သူသိတာရွိတယ္။ အေသမလြတ္တဲ့ လမ္းကုိ သူ သိတယ္။ အေသလြတ္တဲ့လမ္းကိုေတာ့ အ၀ိဇၨာက သိခြင့္မေပးဘူး။ ဖံုးအုပ္ထားတယ္။ အေသလြတ္တဲ့လမ္းကုိ အ၀ိဇၨာက ဖံုးအုပ္ ကာကြယ္ထားလို႔ တစ္သံသရာလံုး အေသလမ္းခ်ည္း လွည့္ခဲ့ရတာ။ အေသလမ္းနဲ႔ခ်ည္း ခရီးႏွင္ခဲ့ၾကရတာ။ ဒါလဲ အ၀ိဇၨာရဲ႕ လွည့္စားခ်က္တစ္မ်ိဳးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ မသိတဲ့ အ၀ိဇၨာ ရွိသလုိ သိတဲ့ အ၀ိဇၨာလဲ ရွိတယ္ဆုိတာ မွတ္လုိက္ပါ။ ဘာကုိသိတာလဲဆုိရင္ သိသင့္တာ မသိဘဲ မသိသင့္တာကုိ သိေနတာ၊ ဓမၼျဖစ္စဥ္ကုိ မသိဘဲ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္စဥ္ကုိသိေနတာ၊ အေသလြတ္တဲ့လမ္းကုိ မသိဘဲ အေသမလြတ္တဲ့လမ္းကုိသိေနတာဟာ အ၀ိဇၨာပါပဲ။
(ဆက္ရန္…)
No comments:
Post a Comment
Without insight meditation, it is incomplete to be a Buddhist.