၀ိသာခႏွင့္ ဓမၼဒိႏၷာ (၇)

(၀ိသာခဒါယကာသည္ ပညာမဂၢင္ႏွစ္ပါးအေၾကာင္းကုိ စိတ္၀င္တစား ဆက္လက္ေမးျမန္းလုိက္၏။ အရွင္ဓမၼဒိႏၷာသည္လည္း သူကုိယ္တုိင္ အားထုတ္ခဲ့သည့္ ျဖစ္စဥ္ကုိ ျပန္လည္တင္ျပ ေျဖၾကားေပးေနျခင္းျဖစ္၍ ၀ိသာခအတြက္ အလြန္စိတ္၀င္စားဖြယ္လည္းျဖစ္၊ အလြန္မွတ္သားဖြယ္လည္းျဖစ္ေနသည့္အျပင္ အနာဂါမ္၀ိသာခပင္ ဉာဏ္မမီေတာ့ေသာ အေျဖမ်ားျဖစ္ေနသည္ကို ၀ိသာခ သိနားလည္ေနၿပီျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ မဆံုးႏုိင္ေသာ ေမးခြန္းမ်ားက မိုးစက္မိုးေပါက္မ်ားပမာ တဖြဲဖြဲ က်ေနဆဲ။)

သမၼာသကၤပၸ၊ သမၼာဒိ႒ိတို႔သည္ ပညာမဂၢင္ႏွစ္ပါးျဖစ္၏။ သမၼာသကၤပၸက ဟုိဘက္ သည္ဘက္ လွည့္ျမင္ႏုိင္ေအာင္ ျမင္ကြင္းကုိ အကြက္ေဖာ္ေပးရ၏။ တစ္ဘက္သာျမင္ေနလွ်င္ ဟုိဘက္ဘယ္လုိျဖစ္ေနသည္ကုိ မသိႏုိင္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဟုိဘက္ေရာ သည္ဘက္ပါ ျမင္ႏုိင္ေရးအတြက္ သမၼာသကၤပၸက လွည့္ေပးရ၏။ ျဖစ္ျခင္းဘက္ကုိလည္း သူကလွည့္ေပး၏၊ ပ်က္ျခင္းဘက္ကုိလည္း သူကပင္ လွည့္ေပး၏။ ထုိသုိ႔ သမၼာသကၤပၸက ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္း ျမင္ကြင္းကုိ အကြက္ေဖာ္ေပးလုိက္ေတာ့မွ ပညာက စုိက္ၿပီး ၾကည့္ႏုိင္၏။ ပညာက အကြက္ေဖာ္ႏုိင္စြမ္းမရွိ။ သမၼာသကၤပၸေဖာ္ေပးမွသာလွ်င္ ၾကည့္ႏုိင္ျမင္ႏုိင္၏။ သမၼာသကၤပၸက ျဖစ္မႈျပထားရင္ ပညာကလည္း ျဖစ္မႈသာ ျမင္ႏုိင္၏။ ပ်က္မႈျပထားလွ်င္လည္း ပ်က္မႈသာ ျမင္ႏုိင္၏။ အျဖစ္သာျမင္၍ အပ်က္မျမင္ေသး၊ အပ်က္သာျမင္၍ အျဖစ္မျမင္ေသးလွ်င္ သမၼာသကၤပၸအားနည္းေနသည္ဟု ဆုိရ၏။ သမၼာ- မွန္ကန္ျခင္း၊ သကၤပၸ- လွည့္ၿပီး ႀကံစည္ျခင္း၊ ၾကည့္ကြက္ကုိေဖာ္ေပးျခင္းသာ ျဖစ္၏။ မ်က္စိအားနည္းသူသည္ မ်က္မွန္အကူအညီျဖင့္ အရာရာကုိ ပံုမွန္အတုိင္း ျမင္ရသကဲ့သုိ႔ပင္ ျဖစ္ပါ၏။ မ်က္လံုးသက္သက္မွ်ျဖင့္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မျမင္ရ၊ မ်က္မွန္အကူအညီရမွသာလွ်င္ ျမင္ရ၏။ မ်က္မွန္ႏွင့္ သမၼာသကၤပၸႏွင့္ တူ၏။ မ်က္လံုးႏွင့္ သမၼာဒိ႒ိႏွင့္တူ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼာသကၤပၸႏွင့္ သမၼာဒိ႒ိႏွစ္ခုသည္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ကင္း၍မျဖစ္။ တစ္ခုကင္းရင္ ခပ္၀ါး၀ါးသာ ျမင္မည္ျဖစ္၏။ သမၼာသကၤပၸက ပံုေဖာ္အားေကာင္းေလ သမၼာဒိ႒ိက ျမင္စရာရွိသမွ် အကုန္ျမင္ရေလျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျမင္ေအာင္ ပညာမဂၢင္ႏွစ္ပါး အားေကာင္းဖုိ႔လုိ၏။ ပညာမဂၢင္ကုိ သမာဓိမဂၢင္က ကူညီအားျဖည့္ေပး၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၀ိပႆနာ႐ႈရာတြင္ မဂၢင္ငါးပါးျဖင့္႐ႈရျခင္းျဖစ္၏။

သီလမဂၢင္သည္ ပါ၀င္ႏုိင္ေသာ္လည္း ေလာကီအဆင့္တြင္မူ တစ္ခါမွ တစ္ပါးသာပါ၀င္ႏုိင္၏။ သံုးပါးလံုး ၿပိဳင္မ၀င္ႏုိင္။ အလုပ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္က တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူၾကေသာေၾကာင့္ တစ္ခု၀င္ခုိက္ က်န္သီလမဂၢင္တုိ႔ မ၀င္ႏုိင္သျဖင့္ သမၼာ၀ါစာ ျဖစ္ခုိက္ သမၼာကမၼႏၲ၊ သမၼာအာဇီ၀တုိ႔ ၀င္ႏုိင္လိမ့္မည္မဟုတ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာကီမဂၢင္သည္ ငါးပါး၊ အလြန္ဆံုး ေျခာက္ပါးသာ ျဖစ္ႏုိင္ပါ၏။ ေလာကုတၱရာမဂ္အစစ္ေပၚမွသာလွ်င္ မဂၢင္ ရွစ္ပါးလံုး စံု၀င္ႏုိင္ေတာ့၏။ အရိယာပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ဒုစ႐ုိက္မွန္သမွ်ကုိ မလုပ္ေသာအားျဖင့္ ေရွာင္ၾကဥ္ၿပီးျဖစ္သျဖင့္ သီလမဂၢင္သံုးပါးသည္ အလုိလုိ ၿပိဳင္၀င္ႏုိင္ျခင္းျဖစ္၏။ ပုထုဇဥ္တုိ႔မွာမူ ထိုသုိ႔ စိတ္ခ်လက္ခ် မျဖစ္ေသး။ ဒိ႒ိမျပဳတ္ေသးသေရြ႕ သီလက်ိဳးေပါက္ေနဦးမည္သာျဖစ္၏။ သမာဓိလည္း အားနည္းေနဦးမည္သာျဖစ္၏။ ပညာလည္း အားနည္းေနဦးမည္သာျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဒိ႒ိသည္ သီလကကုိလည္း ပ်က္ေစႏုိင္၊ သမာဓိ ပညာကုိလည္း ပ်က္ေစႏုိင္၏။ မဂ္ဖုိလ္ကုိလည္း တားႏုိင္၏။ နိဗၺာန္တံခါးကိုလည္း ပိတ္ႏုိင္၏၊ အပါယ္တံခါးကိုလည္း ဖြင့္ႏုိင္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဒိ႒ိကုိ ငရဲမ်ိဳးေစ့ဟု ဆုိရ၏။ ဒိ႒ိရွိေနသေရြ႕ လူ႔ျပည္ နတ္ျပည္ပင္ ေရာက္ေနေသာ္လည္း စိတ္မခ်ရေသး။ အက်ိဳးေပးကုန္လွ်င္ အပါယ္သို႔ ျပန္ဆြဲခ်ခံရမည္သာျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဒိ႒ိျပဳတ္ဖုိ႔ အေရးႀကီး၏။ ဒိ႒ိျပဳတ္ခ်င္လွ်င္ ပရမတ္ေပၚတုိင္းေပၚတုိင္း၊ ခႏၶာေပၚတုိင္းေပၚတုိင္း “ငါ့ကုိယ္ ငါ့ဟာ ငါ့ဥစၥာမဟုတ္”ဟု ႐ႈ႐ႈေပးရ၏။ ငါ့ကုိယ္ဟူသည္ တဏွာျဖစ္၏။ ငါ့ဟာဟူသည္ မာနျဖစ္၏။ “ငါ့ဟာလာမထိနဲ႔”ဟု ေျပာေလ့ရွိ၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မာနဟုဆုိရ၏။ ငါ့ဥစၥာဟူသည္ ဒိ႒ိျဖစ္၏။ သိမ္းပိုက္ျခင္းသေဘာျဖစ္၏။ ဒိ႒ိသည္ “ငါ့ကုိယ္ ငါ့ဟာ ငါ့ဥစၥာ”ထင္ေနျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ရ၏။ ေပၚလာသည့္တရားတုိင္းကုိ “ငါ့ကုိယ္ ငါ့ဟာ ငါ့ဥစၥာမဟုတ္၊ ျဖစ္ၿပီး ပ်က္တဲ့သေဘာမွ်သာပဲ” (ေနတံမမ ေနေသာဟ မသၼိ နေမေသာ အတၱာ) ဟု ဉာဏ္ထဲတြင္ ႐ႈျမင္ႏုိင္မည္ဆုိလွ်င္ ဒိ႒ိျဖစ္ခြင့္မရွိေတာ့။ ဒိ႒ိသာမက တဏွာ မာနတုိ႔ပါ ျပဳတ္သြား၏။

ဒိ႒ိသည္ ခႏၶာမွာ ကပ္လ်က္ရွိ၏။ ခႏၶာတြင္ စူး၀င္လ်က္ရွိ၏။ ႐ုပ္၊ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ိညာဏ္ ခႏၶာငါးပါး တစ္ပါးပါးထဲတြင္ ငါစြဲဒိ႒ိသည္ စူး၀င္ေန၏။ ေ၀ဒနာလာလည္း ငါစူး၊ သညာလာလည္း ငါစူး၊ ဤသို႔ ဒိ႒ိက သြားသြားၿပီး စူးေလ့ရွိ၏။ သူစူးေလ့ရွိသျဖင့္ သူစူးခြင့္မရေအာင္ သူစူးစရာမရွိေအာင္ အခုျဖစ္၍ အခုပ်က္ေနသည္ကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္ေပးရ၏။ ျဖစ္ပ်က္ ျမင္ေနခုိင္တြင္ ဒိ႒ိ၀င္ခြင့္မရေတာ့၊ စူးခြင့္မရေတာ့။ ေ၀ဒနာျဖစ္ပ်က္ျမင္ေနလွ်င္ ေ၀ဒနာေပၚတြင္ စူး၀င္သည့္ ဒိ႒ိ၀င္ခြင့္မရေတာ့။ ေ၀ဒနာသည္ တစ္ခုပ်က္မွ တစ္ခုျဖစ္၏။ ယင္းကုိ ဆက္တုိက္ျမင္ေအာင္မၾကည့္ႏုိင္သျဖင့္ “ငါ နာေနတာ ၾကာလွၿပီ”ဟု ဒိ႒ိက ၀င္စူးေလေတာ့၏။ တစ္ခုခ်ဳပ္မွ တစ္ခုေပၚသည္ကုိ အၿမဲမျပတ္ နာေနသည္ဟု သႏၲတိအစဥ္ေပၚေနေသာေၾကာင့္ သႏၲတိအစဥ္ကုိ မျဖတ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဒိ႒ိ၀င္လာျခင္းျဖစ္၏။ ခဏျဖစ္၍ ခဏပ်က္သြားသည္ကုိ အျမန္ဆံုးျမင္ေအာင္ ၾကည့္ႏုိင္မွ ဒိ႒ိသည္ျပဳတ္၏။ ယင္းသုိ႔မၾကည့္ႏုိင္လွ်င္ မျပဳတ္။ ဒိ႒ိသည္ ခႏၶာတာရွည္ ခိုင္ၿမဲသည္ထင္ေသာေၾကာင့္ ကပ္ေနျခင္းျဖစ္၏။ “ငါ့ေ၀ဒနာက မေပ်ာက္ဘူး၊ ၾကာလွၿပီ၊ ငါ ေခါင္းကုိက္ေနတာ ၾကာလွၿပီ”ဟု တာရွည္ထင္သည့္အခါတြင္ ဒိ႒ိကပ္ေနၿပီျဖစ္၏။ ၾကာရွည္အထင္ေၾကာင့္ ၀င္ေရာက္လာျခင္းျဖစ္၏။ အခုျဖစ္ၿပီး အခုပ်က္ ခႏၶာမခုိင္မၿမဲမွန္းသိလွ်င္ သူမကပ္မခုိ မမွီႏုိင္ေတာ့။ ခဏျဖစ္ ခဏတည္ ခဏပ်က္သည့္ သေဘာဓမၼေပၚတုိင္း၊ ခႏၶာေပၚတုိင္း မိေအာင္ ၾကည့္ႏုိင္လွ်င္ ျမန္ႏုိင္သမွ် ျမန္ျမန္ျမင္ေအာင္ၾကည့္ႏုိင္လွ်င္ ဒိ႒ိျပဳတ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပ်က္စိပ္စိပ္ျမင္ေအာင္ၾကည့္ႏုိင္ရမည္ျဖစ္၏။ ျဖစ္ပ်က္စိပ္မွ ဒိ႒ိ ျပဳတ္၏။ ျဖစ္ပ်က္မစိပ္လွ်င္ ဒိ႒ိၾကားခုိေလ့ရွိ၏။

ဒိ႒ိသည္ နည္းနည္း တာရွည္သည္ဟု အထင္ေရာက္သည္ႏွင့္ ခုိၿပီးသားျဖစ္ေတာ့၏။ ေ၀ဒနာထဲ ၀င္ခုိလိုက္၊ ႐ုပ္ထဲ၀င္ခုိလိုက္၊ ခႏၶာငါးပါးထဲ တစ္ပါးပါးတြင္ ၀င္ခုိေလ့ရွိ၏။ ျဖစ္ပ်က္မစိပ္ေသးသမွ် ခုိၿမဲခုိေနမည္သာျဖစ္၏။ တစ္ကုိယ္လံုး အပ္သြားခ်စရာမွ်မရွိေအာင္ ျဖစ္သေဘာ ပ်က္သေဘာတို႔ကို မေနာျဖင့္႐ႈ၍ ဉာဏ္ထဲတြင္ ျဖစ္ပ်က္မွတစ္ပါး အျခားမရွိဟု ထင္ျမင္ေအာင္႐ႈႏုိင္လွ်င္ ဒိ႒ိခုိနားစရာေနရာမရွိေတာ့။ ယင္းသုိ႔ ျဖစ္ပ်က္စိပ္လာခဲ့သည္ရွိေသာ္ မိစၦာဒိ႒ိအားနည္းသြားၿပီး သမၼာဒိ႒ိသည္ တစ္ျဖည္းျဖည္း အားေကာင္းလာရေတာ့၏။ သမၼာဒိ႒ိအားထက္ေလ ျဖစ္ပ်က္စိပ္ေလသာ ျဖစ္၏။ သမၼာဒိ႒ိ၀င္ခြင့္မရေအာင္ မိစၦာဒိ႒ိကဖံုးထားသျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္အစိပ္ကို မျမင္သာျခင္းျဖစ္၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ပ်က္က်ဲေနရျခင္းျဖစ္၏။ မိစၦာဒိ႒ိအားေပ်ာ့သြားလွ်င္ ျဖစ္ပ်က္အျမင္ လွ်င္ျမန္စြာ စိပ္လာမည္သာျဖစ္၏။ သူတုိ႔ႏွစ္ခု စစ္ထုိးျခင္းသေဘာရွိ၏။ မိစၦာဒိ႒ိအားေကာင္းလွ်င္ ျဖစ္ပ်က္က်ဲ၊ သို႔မဟုတ္ မျမင္ႏုိင္ေအာင္ျဖစ္ေနေတာ့၏။ သမၼာဒိ႒ိအားေကာင္းလာလွ်င္ ျဖစ္ပ်က္ စိပ္လာ၏။ ျဖစ္ပ်က္စိပ္လွ်င္ ဒိ႒ိကိေလသာ ၾကားမခုိႏုိင္ေတာ့ေပ။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)