၀ိသာခႏွင့္ ဓမၼဒိႏၷာ (၆)



၀ိသာခဒါယကာသည္ ဓမၼဒိႏၷာ တရားထူး တကယ္ ရမရ သိလုိေရးျဖင့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ဆက္လက္ေမးျမန္းေနပါ၏။ ၀ိသာခသည္ အနာဂါမ္၊ ဓမၼဒိႏၷာသည္ ရဟႏၲာျဖစ္၏။ အနာဂါမ္ကေမး၍ ရဟႏၲာက ေျဖၾကားေပးခ်က္မ်ားသာ ျဖစ္ပါ၏။

“အရွင္မ ဓမၼဒိႏၷာ- သကၠာယဒိ႒ိခ်ဳပ္ေအာင္ဘာနဲ႔က်င့္ရမွာလဲ”

“မဂၢင္ရွစ္ပါးနဲ႔က်င့္ရပါမယ္”

“မဂၢင္ရွစ္ပါးကုိ ဘယ္လုိေ၀ဖန္ရမလဲ”

“သီလမဂၢင္သံုးပါး၊ သမာဓိမဂၢင္သံုးပါး၊ ပညာမဂၢင္ႏွစ္ပါး”

သမၼာ၀ါစာ၊ သမၼာကမၼႏၲ၊ သမၼာအာဇီ၀တုိ႔သည္ သီလမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္၏။ သမၼာ၀ါယာမ၊ သမၼာသတိ၊ သမၼာသမာဓိတုိ႔သည္ သမာဓိမဂၢင္သံုးပါးျဖစ္၏။

“ဘာေၾကာင့္ သမာဓိမဂၢင္သံုးခုခြဲထားရတာလဲ”

“တစ္ခုတည္းနဲ႔ ကိစၥၿပီးေအာင္မလုပ္ႏုိင္လုိ႔ပါ”

သမာဓိတည္ရန္ ၀ီရိယလည္း ပါရ၏။ သတိလည္းပါရ၏။ သမာဓိတည္သည္ဟုဆုိေသာ္လည္း ၀ီရိယႏွင့္ သတိမပါလွ်င္ မတည္ႏုိင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၀ီရိယႏွင့္ သတိသည္ သမာဓိအားျဖည့္တရားႏွစ္ပါးျဖစ္ပါ၏။ သမာဓိသည္ ျဖစ္ပ်က္ရွိရာသို႔ “စုိက္ကနဲ႔ စုိက္ကနဲ႔” သြားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ သတိလည္း အားေကာင္းဖုိ႔လုိ၏၊ ၀ီရိယလည္း အားေကာင္းဖို႔လုိ၏။ ထုိတရားသံုးပါးစံုမွသာလွ်င္ မိမိ႐ႈလုိေသာ ျဖစ္ပ်က္ဆီသို႔ သမာဓိက ဦးတည္သြားႏုိင္၏။ မစံုလွ်င္ ျဖစ္ပ်က္ဆီသို႔မေရာက္ဘဲ ေ၀၀ါး၀ါး ျဖစ္ေနမည္သာျဖစ္၏။ သမာဓိသည္ ျဖစ္ပ်က္႐ွိရာကုိသာ တည့္ေပးႏုိင္၏။ ျမင္သည့္အလုပ္ကုိမူ သူမလုပ္ႏုိင္။ ျမင္ျခင္းကိစၥသည္ ဉာဏ္၏အလုပ္သာျဖစ္၏။ သတိ ၀ီရိယ သမာဓိတုိ႔သည္ သံုးခုေပါင္းၿပီး ျဖစ္ပ်က္ရွိရာသုိ႔ ဦးတည့္ေပးျခင္းသာ တတ္ႏုိင္၏။ အာ႐ံု၏ အျဖစ္အပ်က္ကုိ သူတုိ႔က မသိႏုိင္ၾက။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမာဓိမဂၢင္သံုးပါးသည္ ပညာမဂၢင္၏ အကူအညီတရားသံုးခုဟု မွတ္ရမည္ျဖစ္၏။

သမာဓိကုိ ဧကဂၢတာဟုလည္း ဆုိ၏။ တစ္ခုတည္းေသာအာ႐ံုကုိသာ ယူသည္ဟု အဓိပၸါယ္ရ၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ ၀ိပႆနာ႐ႈရာတြင္ ေ၀ဒနာ႐ႈသူက ေ၀ဒနာကုိသာ တစ္ခုတည္းေသာအာ႐ံုအျဖစ္ျဖင့္ ႐ႈရ၏။ စိတ္႐ႈသူက စိတ္ကုိသာ တစ္ခုတည္းေသာ အာ႐ံုအျဖစ္ျဖင့္ ႐ႈရ၏။ ႐ုပ္႐ႈသူက ႐ုပ္ကုိသာ တစ္ခုတည္းေသာအာ႐ံုအျဖစ္ျဖင့္ ႐ႈရ၏။ ယင္းသို႔ အာ႐ံုတစ္ခုတည္းကုိသာ ယူ၍ အ႐ႈဉာဏ္က အ႐ႈခံအာ႐ံုေပၚသုိ႔ တည့္ေနၿပီဆုိလွ်င္ ဧကဂၢတာက်သည္ဟု ေျပာ႐ုိးရွိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သမာဓိဟူသည္ ဧကဂၢတာေစတသိက္ပင္ျဖစ္၏။ သမာဓိနိမိတ္ဟူသည္လည္း ရွိေသး၏။ သတိပ႒ာန္ေလးပါးပင္ျဖစ္၏။ ကာယာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္၊ ေ၀ဒနာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္၊ စိတၱာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္၊ ဓမၼာႏုပႆနာသတိပ႒ာန္ အားျဖင့္ ေလးပါးရွိ၏။ သတိပ႒ာန္ဟူသည္မွာ သတိေရွ႕ေဆာင္ရာသို႔ သမာဓိကလုိက္ရျခင္းျဖစ္၏။ ေ၀ဒနာကို သတိထားလွ်င္ ဧကဂၢတာ (သမာဓိ)ကလည္း ေ၀ဒနာေပၚသို႔ က်ရ၏။ ေ၀ဒနာေပၚသို႔ က်ေနၿပီဆုိလွ်င္ ေ၀ဒနာအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း သိလာရ၏။ စိတ္ကုိ သတိထားလွ်င္ စိတ္ေပၚသုိ႔ က်ရ၏။ စိတ္ေပၚသို႔ က်ေနၿပီဆုိလွ်င္လည္း စိတ္အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း သိႏုိင္မည္သာျဖစ္၏။ သတိထား သမာဓိစုိက္ေနခ်ိန္တြင္ ခႏၶာအထည္မေတြ႕ရဘဲ ေ၀ဒနာကုိသာ ေတြ႔ေနၿပီ၊ စိတ္ကုိသာ ေတြ႔ေနၿပီဆိုလွ်င္ သတိပ႒ာန္နိမိတ္ျဖစ္ေနၿပီျဖစ္၏။ သတိပ႒ာန္၏ အၿခံအရံ ၀ီရိယစိုက္ေပးလုိက္မည္ဆုိပါက သတိပညာျဖင့္ ခႏၶာ၏ နိစၥနိမိတ္ေပ်ာက္ၿပီး အနိစၥနိမိတ္ေပၚလာမည္ျဖစ္၏။ ထုိ ၀ီရိယ၊ သတိ၊ သမာဓိသံုးမ်ိဳးကုိ သမာဓိမဂၢင္ဟု ေျပာခဲ့ပါ၏။ ျဖစ္ပ်က္ျမင္လွ်င္ တစ္ၿပိဳင္နက္၀င္လာမည့္တရားမ်ားျဖစ္၏။ ဧကဂၢတာကုိ သမာဓိဟုဆုိ၏။ သတိပ႒ာန္သည္ သတိပင္ျဖစ္ပါ၏။ သမၼပၸဓာန္သည္ ၀ီရိယ၏အမည္တစ္မ်ိဳးျဖစ္၏။

ထုိမွ်ျဖင့္ မျပည့္စံုေသး၊ ပြားျမားမႈလိုေသး၏။ ေ၀ဒနာ၏ ေျပာင္းလဲပံု၊ စိတ္၏ေျပာင္းလဲပံု အနိစၥနိမိတ္ထင္ေအာင္ ၾကည့္ေပးရမည္ျဖစ္၏။ နိစၥနိမိတ္ေပ်ာက္ၿပီး အနိစၥနိမိတ္ထင္ေအာင္ ၾကည့္ရျခင္းျဖစ္၏။ ခိုင္ၿမဲသည္ဟူေသာအျမင္ေပ်ာက္ၿပီး မခုိင္မၿမဲဟူေသာ အျမင္ေရာက္ေအာင္ ၾကည့္ရျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ယင္းကုိ ပြားျမားသည္ဟုဆုိရ၏။ တစ္ႀကိမ္တစ္ခါ ၾကည့္႐ံုႏွင့္ မရ၊ အႀကိမ္ႀကိမ္အဖန္ဖန္ ပြားျမားေပးရ၏ (ဘာ၀ိတာ ဗဟုလီကတာ)။ ယင္းကုိ ဘာေ၀တဗၺကိစၥဟုဆုိရ၏။ ၀ိပႆနာမဂ္အတြက္ ဘာေ၀တဗၺကိစၥလုိအပ္၏၊ ေလာကုတၱရာမဂ္အတြက္ေတာ့ မလုိအပ္။ မဂ္စိတ္သည္ တစ္ႀကိမ္သာ ေပၚၿပီး ပ်က္သြားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ ေလာကုတၱရာမဂ္သည္ တစ္ႀကိမ္ျဖင့္ ကိစၥၿပီး၏။ ပြားခ်ိန္ပင္ မရ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကီ၀ိပႆနာမဂ္အတြက္သာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ထပ္ကာ ထပ္ကာ ပြားျမားေပးရမည္ျဖစ္ပါ၏။ ေလာကုတၱရာမဂ္ကုိမူ ပြားစရာမလုိ၊ ပြား၍လည္း မျဖစ္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ေလာကုတၱရာမဂ္ကုိ ၀ိပႆနာမ႐ႈရ။ သို႔ေသာ္ ေလာကုတၱရာမဂ္သည္ တစ္ႀကိမ္တည္းသာ ျဖစ္ေသာ္လည္း အလြန္အစြမ္းထက္၏၊ အလြန္ေက်းဇူးမ်ား၏။ ဥပမာအားျဖင့္ ေလွသမားတစ္ေယာက္သည္ ေလွတြင္ ကုန္တင္၍ ကမ္းတစ္ဖက္သုိ႔ ကူးသြားလွ်င္ ဤဘက္ကမ္းမွခြါျခင္း၊ ကုန္မ်ားကိုတင္ေဆာင္သြားျခင္း၊ ေရကုိျဖတ္ကူးျခင္း၊ ဟုိဘက္ကမ္းသို႔ ေရာက္ျခင္း ေလးကိစၥလံုးသည္ ေလွ၏ အလုပ္သာျဖစ္သကဲ့သုိ႔ တစ္ႀကိမ္သာေပၚေသာမဂ္စိတ္သည္လည္း ဤဘက္ကမ္းႏွင့္တူေသာ သကၠာယဒိ႒ိနယ္မွ ခြါမႈ၊ ေရႏွင့္တူေသာ ကိေလသာတုိ႔ကိုသတ္မႈ၊ ဟုိဘက္ကမ္းႏွင့္တူေသာ နိဗၺာန္အေရာက္ပုိ႔မႈ၊ ခႏၶာ၀န္တည္းဟူေသာ ကုန္စည္မ်ားကို နိဗၺာန္ရွိရာသို႔ ေဆာင္မႈကိစၥေလးမ်ိဳး တစ္ၿပိဳင္နက္ၿပီးေလ၏။ သကၠာယနယ္မွခြါျခင္းဟူသည္ မဂ္စိတ္ေပၚသည့္အခ်ိန္တြင္ ျဖစ္ပ်က္ မျမင္ေတာ့ျခင္းပင္ ျဖစ္၏။ ျဖစ္ပ်က္ကုိပင္ သကၠာယဟုဆုိရ၏။ ခႏၶာပင္ ျဖစ္ပါ၏။ ဒုကၡသစၥာသာ ျဖစ္၏။ ယင္း ဒုကၡသစၥာကို ပရိေညယ်ျဖင့္ ပုိင္းျခားထားခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။ သကၠာယဒိ႒ိခ်ဳပ္သည့္ နိဗၺာန္ကုိလည္း အာ႐ံုျပဳႏုိင္ေလေတာ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ မဂ္အစစ္သည္ တစ္ႀကိမ္သာျဖစ္ေသာ္လည္း အလြန္ေက်းဇူးမ်ားလွ၏။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ၀ိပႆနာလုပ္ရာတြင္ ဧကဂၢတာလည္း အေရးႀကီး၏၊ သတိပ႒ာန္နိမိတ္လည္း အေရးႀကီး၏၊ သတိပ႒ာန္၏ အကူအညီ ၀ီရိယလည္း အေရးႀကီး၏။ ဧကဂၢတာလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ျဖစ္ေအာင္ ပြားျမားရန္လုိအပ္၏။ သတိပ႒ာန္နိမိတ္လည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ျမင္ေအာင္ ၾကည့္ေပးရန္လုိအပ္၏။ ၀ီရိယတြန္းအားလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ျဖစ္ရန္လုိအပ္၏။ ယင္းကို ဘေ၀တဗၺကိစၥဟု ဆုိရ၏။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။)