အလုပ္စဥ္ (၃)

ပုထုဇဥ္မွာ ေပၚေလ့ရွိတဲ့စိတ္က သိပ္မမ်ားပါဘူး။ ကာမစိတ္(၅၄)ပါးရွိတဲ့အထဲမွာ ဘုရား ရဟႏၲာမ်ားမွာျဖစ္တဲ့ မဟာႀကိယာစိတ္(၈)ခု၊ ဟသိတုပၸါဒ္စိတ္တစ္ခု ေပါင္း(၉)ခုႏႈတ္လုိက္ရင္ (၄၅)ပါးပဲက်န္တယ္။ စိတ္ေတြ ေပၚခ်င္ရာေပၚ၊ ဒီကာမစိတ္ (၄၅)ပါးထဲကပဲ ေပၚမယ္။ ေလာဘစိတ္၊ ေဒါသစိတ္၊ ေမာဟစိတ္၊ ျမင္စိတ္၊ ၾကားစိတ္ ေပၚခ်င္ရာေပၚ၊ ဒီကာမစိတ္ (၄၅)ပါးထဲကပဲ။ အဲဒါေတြ ေပၚတုိင္းေပၚတုိင္းသာ ရွိမရွိ အကဲခတ္။ ဒါျဖင့္ အကဲခတ္တဲ့စိတ္လာခ်ိန္မွာ ေပၚတဲ့စိတ္မရွိေတာ့ဘူး။ ေရွ႕စိတ္ကုိ ေနာက္စိတ္က အကဲခတ္ရတာကုိး။ ဒါေၾကာင့္ ေရွ႕စိတ္က အနိစၥ၊ ေနာက္စိတ္က မဂၢ။ မဂၢျဖစ္ေတာ့ ေနာက္ကိေလသာေတြ မဆက္ေတာ့ဘူး။ မဆက္ေတာ့ အနာဂတ္အေၾကာင္းေတြ ျပတ္တယ္။ အနာဂတ္အက်ိဳးေတြလဲ မလာေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္စိတ္ကိုယ္ အကဲသာခတ္ေနပါ။ အကဲခတ္ေနမယ္ဆုိရင္ ေလာကီမဂ္ရေနတယ္။ ၀ိပႆနာမဂ္ရေနတယ္။ ကုိယ့္စိတ္ကုိယ္ အကဲခတ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ မဂ္ရတာပဲ။ မခတ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ဟာ မဂ္မရဘူးလုိ႔သာ မွတ္လုိက္ပါ။

အကဲခတ္ဆိုတာသည္ ေပၚတဲ့စိတ္ကေလး ဒုကၡေရာက္တာကုိ အၾကည့္ခုိင္းတာ။ ဒုကၡေရာက္မေရာက္၊ ဒုကၡသစၥာဟုတ္မဟုတ္ အၾကည့္ခုိင္းတာ။ မ်က္လံုးထဲ ေပၚတဲ့စိတ္ျဖစ္ျဖစ္ နားထဲေပၚတဲ့စိတ္ျဖစ္ျဖစ္ ၀မ္းထဲ ဟဒယ၀တၳဳမွာေပၚတဲ့စိတ္ျဖစ္ျဖစ္ ေပၚတဲ့ေနရာကေန ဟုိေနရာမေရႊ႕ဘဲ ပ်က္သြားတယ္။ ဒီေနရာမွာေပၚ ဒီေနရာမွာပဲ ေသရတယ္။ ေသမလုိ႔ေပၚလာၿပီး ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ေသသြားတာေတြ႔ရတယ္။ ေသမလို႔ေပၚတာရယ္ ေသတာရယ္ ႏွစ္ခုေတြ႔ရမယ္။ ေသမလို႔ေပၚလာတာကလဲ ဒုကၡသစၥာ၊ ေသသြားတာကလဲ ဒုကၡသစၥာ။ ဒါျဖင့္ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္ အကဲခတ္ဆိုတာ ကိုယ့္ဒုကၡကုိယ္ အကဲခတ္ခုိင္းတာ။ အကဲခတ္လုိက္တဲ့အခါက်ေတာ့ ခဏခဏ ေသေနတာေတြ႔ရတယ္။ ကိုယ့္အေသကုိယ္ေတြ႔ေနရတာ။ ေပၚလာတာကလဲ ဒုကၡသစၥာ၊ ပ်က္သြားျပန္ေတာ့လဲ ဒုကၡသစၥာ။ ကုိယ့္ဒုကၡကုိယ္ သိတဲ့ဉာဏ္ကေလး ေပၚလာတယ္။ ဒါျဖင့္ အကဲခတ္ခံရတာက ဒုကၡသစၥာ၊ အကဲခတ္တာက မဂၢသစၥာ။ မဂ္ေပၚေနတဲ့အခ်ိန္ အပါယ္ေလးပါးသြားမယ့္တရားေတြ မေပၚႏုိင္ေတာ့ဘူး။ ျပဳတ္သြားတယ္။ ဒါျဖင့္ အပါယ္ေလးပါးမွ လြတ္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္စိတ္ကုိယ္ အကဲခတ္။ ကုိယ့္စိတ္ကုိယ္ အကဲခတ္ဆုိတာ ကုိယ္ေသတာကို အကဲခတ္ခုိင္းတာ။ ကုိယ့္စိတ္ကေလး ခဏေပၚလာၿပီး အခုခ်ဳပ္သြားတာသည္ ကုိယ္ေသတာလို႔ မွတ္လိုက္။ ေနာက္စိတ္သာမလာဘူးဆုိရင္ ေသၿပီ။ တစ္စိတ္ေပၚၿပီး ေနာက္တစ္စိတ္ေပၚေနလို႔သာ ရွင္ေနတာ။ မေပၚရင္ ေသၿပီ။ ဒါျဖင့္ ကုိယ့္အေသဟာ ဒုကၡသစၥာပဲ။ ေမြးလုိက္ေသလုိက္ ေမြးလုိက္ေသလုိက္၊ ဒါေတြဟာ ဒုကၡသစၥာေတြပဲ။ ဒီဒုကၡသစၥာေတြ ျမင္ေအာင္ အၾကည့္ခုိင္းတာပဲလို႔ မွတ္ပါ။ ေမြးလုိက္ေသလုိက္ဆုိတာ ျဖစ္ပ်က္ပဲ။ ျဖစ္ပ်က္ဟာ ဒုကၡသစၥာ။ သူမ်ားဒုကၡသစၥာမဟုတ္ဘူး၊ ကုိယ့္ဒုကၡသစၥာ။ ေပၚတဲ့စိတ္ကေလးဟာ ျဖစ္ၿပီးပ်က္သြားေတာ့ ဒုကၡသစၥာလို႔ သိလုိက္ရင္ အျဖစ္ကလဲ ဒုကၡသစၥာ၊ အပ်က္ကလဲ ဒုကၡသစၥာ၊ အကဲခတ္တဲ့စိတ္က မဂၢသစၥာ။ ဒုကၡသိလုိ႔ မဂၢျဖစ္တာ။ ၀မ္းထဲမွာ ဒီမဂၢသစၥာ ဒုတိယစိတ္ေပၚလာတယ္။ ဒီမဂ္ဟာ ဆုေတာင္း႐ံုနဲ႔မရ၊ ကုိယ္တုိင္႐ႈမွ ကုိယ္ပုိင္ရမယ္လို႔သာ မွတ္လိုက္ပါ။ ဒုကၡသစၥာမွမသိဘဲနဲ႔ ဒီမဂ္ ၀မ္းထဲမွာ မေပၚႏုိင္ဘူး။ မဂ္ပုဂၢိဳလ္ဆုိတာ ဒီမဂ္ ၀မ္းထဲေရာက္လာတာ၊ ဒီမဂ္ၿပီးရင္ ဖုိလ္လာလို႔ ဖိုလ္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တာ။ ဒီေတာ့ မဂ္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ခ်င္ရင္ ဒီမဂ္ ၀မ္းထဲေရာက္ေအာင္ အရင္လုပ္ရလိမ့္မယ္။ မဂ္ေရာက္ရင္ ဖုိလ္ေရာက္မွာပဲ။ ဒါျဖင့္ ျဖစ္ပ်က္က ဒုကၡသစၥာ၊ ႐ႈတဲ့ဉာဏ္က မဂၢသစၥာ။ အဲဒီမဂ္သည္ ငါးပါးက ရွစ္ပါးျပည့္သြားတဲ့ေန႔ ေသာတာပန္အစစ္ျဖစ္တာပဲ။

အ႐ႈခံရတဲ့စိတ္က ျဖစ္ဒုကၡ ပ်က္ဒုကၡမို႔ ဒုကၡသစၥာ။ ႐ႈတဲ့ဉာဏ္ကမဂၢသစၥာ။ သံသရာျပတ္တယ္ဆုိတာ မဂ္က သူ႔အလုိလို ျဖတ္သြားမွာပဲ။ ဒီမဂ္ ၀မ္းထဲေရာက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ပဲ အေရးႀကီးတယ္။ အကဲသာခတ္ေနပါ။ ဘယ္စိတ္ေပၚလာလာ ရွိမရွိသာ အကဲခတ္လုိက္ပါ။ (၁)ကို(၂)နဲ႔အကဲခတ္ပါ။ (၁)က မရွိဘူးျပေတာ့ (၂)က မရွိမွန္းသိတာ။ မရွိတာက ဒုကၡသစၥာ၊ မရွိမွန္းသိတာက မဂၢသစၥာ။

ကုိယ့္စိတ္ကုိယ္ အကဲခတ္လုိက္ေတာ့ ေနာက္က ခင္တယ္၊ စြဲလန္းတယ္၊ အားထုတ္တယ္ဆုိတဲ့ တဏွာဥပါဒါန္ ကံေတြ မလာေတာ့ဘူး။ ေနာက္ဆက္တြဲျဖစ္တဲ့ ဇာတိ ဇရာမရဏေတြလဲ မလာေတာ့ဘူး။ ဇာတိခ်ဳပ္ေတာ့ နိဗၺာန္၊ ဇရာ မရဏခ်ဳပ္ေတာ့လဲ နိဗၺာန္ပဲ။ ကုိယ့္စိတ္ကိုယ္အကဲခတ္လုိက္တာနဲ႔ ေနာက္က ကိေလသာေတြ ခ်ဳပ္သြားတာ။ ကိေလသာခ်ဳပ္ေတာ့ ကိေလသာေၾကာင့္ရမယ့္ ဇာတိ ဇရာမရဏေတြလဲ ခ်ဳပ္။ သူတို႔ခ်ဳပ္သြားတာဟာ နိဗၺာန္ပဲ။ နိဗၺာန္သည္ မဂ္၀င္မွရမယ္၊ ကုိယ့္စိတ္ကုိယ္အကဲခတ္မွ ရမယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လုိက္ပါ။

ငါလုပ္ငါရတာပဲ ဆိုတဲ့ သကၠာယဒိ႒ိနဲ႔ ဒါန သီလေတြလုပ္ရင္ေတာ့ သုဂတိေတာ့ ေရာက္တယ္။ နိဗၺာန္ေတာ့မေရာက္ဘူး။ ဒါန သီလေတြကို သကၠာယဒိ႒ိပယ္ၿပီး လုပ္ရင္ေတာ့ နိဗၺာန္ေရာက္တယ္ဆုိတာလဲ မွတ္လုိက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္တားတာသည္ သကၠာယဒိ႒ိပဲ။ မဂ္တားတာဟာ ဒီသကၠာယဒိ႒ိပဲ (မဂၢါဓိဂမႆ နီ၀ရဏံ)။ ဒီဒိ႒ိဟာ စိတ္အေပၚမွာ အမ်ားဆံုးကပ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စိတ္ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္႐ႈရတာ။ စိတ္ျဖစ္ပ်က္ျမင္ရင္ သကၠာယဒိ႒ိ ျပဳတ္တယ္။ စိတ္ကျဖစ္ပ်က္ ႐ႈတဲ့ဉာဏ္က မဂ္။ ဒီအတုိင္းသာ ႐ႈသြားမယ္ဆုိရင္ ဒိ႒ိ၊ ဒိ႒ဳပါဒါန္၊ ဒိ႒ိအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ကံေတြ မလာႏုိင္ေတာ့ဘူး။ မလာႏုိင္ရင္ ဒီအတုိင္းသာအားထုတ္၊ မနက္အားထုတ္ရင္ ညေနရတယ္လို႔ ဘုရားကလဲေဟာထားပါတယ္။

ေဒါက္တာအရွင္ပါရမီ