ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ လမ္းၫႊန္ (၂) - လမ္းဆံုး

အနိစၥာ၀တသခၤါရာ ဆုိတဲ့ ဂါထာေလးကုိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရထားၾကမွာပါ။ မရေသးေသာ္လဲ စိမ္းေတာ့မစိမ္းပါဘူး။ မၾကာခဏဆုိသလို ၾကားေနရတဲ့ ဂါထာေလးပဲ။ ဒီေန႔ ဒီဂါထာေလးနဲ႔ သခၤါရလမ္းဆံုး၊ ၀ိပႆနာလမ္းဆံုးေရာက္ပံုကုိ ရွင္းျပမယ္။

သခၤါရတရာေတြဟာ ျပဳျပင္လို႔ေပၚလာတာ၊ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ေပၚလာတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေန႔က ေျပာခဲ့တယ္။ ဒီလုိ ေပၚလာတဲ့ သခၤါရတရားေတြသည္ ဘယ္မွာလမ္းဆံုးလဲဆုိရင္ အနိစၥမွာလမ္းဆံုးတယ္။ ႐ုပ္ေပၚေပၚ နာမ္ေပၚေပၚ ေပၚလာတာက သခၤါရ၊ ပ်က္သြားတာက အနိစၥ။ ဉာဏ္နဲ႔ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သခၤါရနဲ႔ အနိစၥပဲရွိတယ္။ ေပၚဆဲ သခၤါရ၊ ပ်က္သြားရင္ အနိစၥ။ ပူတဲ့႐ုပ္ေလး ေပၚလာတယ္၊ သခၤါရ၊ ေအးတဲ့ ႐ုပ္ေလးေပၚလာေတာ့ ပူတဲ့႐ုပ္ေလးက ပ်က္သြားတယ္၊ အနိစၥ။ ပူတဲ့႐ုပ္ေလးပ်က္သြားေတာ့ ေအးတဲ့႐ုပ္ေလးက အစားထုိးေပၚလာတာ၊ သခၤါရ။ အနိစၥကို သခၤါရနဲ႔ အစားထုိးေနတာပဲ။ ဘယ္႐ုပ္ေပၚလာလာ ေပၚလာတာ သခၤါရ။ ပ်က္သြားေတာ့ အနိစၥ။ ေနာက္တစ္ခုေပၚဖုိ႔အတြက္ ေရွ႕႐ုပ္တစ္ခုက အနိစၥေရာက္ေပးရတာ။ သူအနိစၥေရာက္သြားေတာ့ ပ်က္သြားေတာ့ ေနာက္႐ုပ္တစ္ခုက အစားထုိးေပၚ၊ သူပ်က္သြား ေနာက္တစ္ခု အစားထုိးေပၚ၊ ဒီလုိ ပ်က္လုိက္ အစားထုိးေပၚလုိက္ ပ်က္လုိက္ အစားထိုးေပၚလုိက္။ ပ်က္တာ အနိစၥ၊ အစားထုိးေပၚတာ သခၤါရ။ ဒါကုိ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက `အနိစၥာ၀တသခၤါရာ´လုိ႔ေဟာေတာ္မူတယ္။ သခၤါရတရားေတြဟာ အနိစၥမွာလမ္းဆံုးတယ္၊ ေပၚလာတာက သခၤါရ၊ ပ်က္သြားတာက အနိစၥ၊ သခၤါရမွန္သမွ် အနိစၥေရာက္ရတာခ်ည္းပဲ၊ ျဖစ္သမွ် ပ်က္ရတာခ်ည္းပဲ တဲ့။

တစ္နည္းအားျဖင့္ သခၤါရတရားေတြဟာ ျဖစ္ျခင္းလဲ ရွိ၊ ပ်က္ျခင္းလဲ ရွိတယ္။ ျဖစ္လာတာက ဥပၸါဒ၊ ပ်က္သြားတာက ၀ယ။ ႐ုပ္သခၤါရေလး ျဖစ္လာတာ ဥပၸါဒ၊ ပ်က္သြားတာ ၀ယ။ နာမ္သခၤါရေလး ျဖစ္လာတာ ဥပၸါဒ၊ ပ်က္သြားတာ ၀ယ။ ႐ုပ္ေပၚေတာ့လဲ ျဖစ္ပ်က္၊ နာမ္ေပၚေတာ့လဲ ျဖစ္ပ်က္ပဲ။ ျမင္စိတ္ေပၚတယ္၊ ေပၚေတာ့ ဥပၸါဒ။ ပ်က္သြားေတာ့ ၀ယ။ ေလာဘစိတ္ေလးေပၚေတာ့ ဥပၸါဒ၊ ပ်က္သြားေတာ့ ၀ယ။ ေပၚသမွ်တရားေတြဟာ ဥပၸါဒ နဲ႔ ၀ယခ်ည္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒုတိယအႀကိမ္ထပ္ေဟာေတာ္မူလုိက္တာက `ဥပၸါဒါ၀ယ ဓမၼိေနာ´တဲ့။ ႐ုပ္နာမ္ ဓမၼ သခၤါရတရားေတြဟာ ျဖစ္ျခင္း ပ်က္ျခင္း ဥပၸါဒ ၀ယမွာပဲ လမ္းဆံုးေနၾကတယ္။

ျဖစ္လာတဲ့တရားဟာ ခ်ဳပ္ရမွာ ဓမၼတာပဲ။ နာက်င္ကုိက္ခဲတဲ့ ေ၀ဒနာေပၚတယ္၊ ဒီအတုိင္းႀကီး အၿမဲတမ္းနာက်င္ကုိက္ခဲေနတာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ရိပ္ရိပ္ေျပာင္းလဲေနတယ္။ အၾကာႀကီးနာေနတယ္ထင္ရေပမယ့္ တကယ္ေတာ့ အၾကာႀကီးနာေနတာမဟုတ္ဘူး။ ေ၀ဒနာတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ခ်ဳပ္သြားေတာ့ ေနာက္တစ္ခုက အစားထုိးျပန္ေပၚ၊ ေနာက္တစ္ခု ထပ္ခ်ဳပ္သြားေတာ့ ေနာက္တစ္ခုက အစားထုိးေပၚ၊ ဒီလုိ ေ၀ဒနာေတြ တစ္ခုျဖစ္ ခ်ဳပ္သြား ေနာက္ေ၀ဒနာတစ္ခုက အစားထုိးေပၚ၊ ဒီလုိ စဥ္ဆက္မျပတ္ေပၚေနလုိ႔သာလွ်င္ အၾကာႀကီးနာေနတယ္လို႔ထင္ေနရတာပဲ။ ေသေသခ်ာခ်ာ အပိုင္းပုိင္း ျပတ္ေအာင္ ပုိင္းျဖတ္ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ေရွ႕ေ၀ဒနာ ျဖစ္ၿပီး ခ်ဳပ္သြား၊ ေနာက္ေ၀ဒနာတစ္ခုေပၚ၊ ျဖစ္ၿပီးခ်ဳပ္သြား၊ ေနာက္တစ္ခုထပ္ေပၚ။ ဒီလုိ ေပၚေနတာသာျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ၿပီးရင္ တည္ၿမဲေနတာ ဘာတစ္ခုမွမရွိဘူး။ ခ်ဳပ္ဆံုးရတာဟာ ဓမၼတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ တတိယအႀကိမ္ `ဥပၸဇၨိတြာ နိ႐ုဇၥ်ႏၲိ´ `ျဖစ္သမွ် ခ်ဳပ္ဆံုးရသည္သာ´ လုိ႔ထပ္မံ ေဟာေတာ္မူလုိက္တာပါ။

ဘုရားရွင္ ေဟာလုိက္တဲ့ တရားသံုးပုိဒ္ကုိၾကည့္လိုက္ရင္ အဓိပၸါယ္က အတူတူခ်ည္းပဲ။ အားလံုးဟာ ျဖစ္ပ်က္။ အနိစၥာ၀တသခၤါရာ -မွာလဲ သခၤါရ -က အျဖစ္၊ အနိစၥ -က အပ်က္။ ဥပၸါဒါ၀ယဓမၼိေနာ -မွာလဲ ဥပၸါဒ -က အျဖစ္၊ ၀ယ -က အပ်က္။ ဥပၸဇၨိတြာ နိ႐ုဇၥ်ႏၲိ -မွာလဲ ဥပၸဇၨိတြာ -က အျဖစ္၊ နိ႐ုဇၨႏၲိ -က အပ်က္။ အလုပ္လုပ္ဖုိ႔အေရးႀကီးလုိ႔ သံုးႀကိမ္တိတိ ထပ္ေဟာတယ္လုိ႔ မွတ္လုိက္။ ဘာတရားေပၚေပၚ ျဖစ္ပ်က္ပဲ ရွိတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ မဂၢင္ငါးပါးနဲ႔ ကုိက္ေအာင္လုပ္ရမယ္။ ဒီလုိ လုပ္ရျခင္းျဖင့္ တဏွာ မာန ဒိ႒ိဆုိတဲ့ ပပၪၥတရားသံုးပါးခ်ဳပ္တယ္။ ေ၀ဒနာေပၚလာတာဟာ ျဖစ္ပ်က္ျပေနတာပဲ။ အသိခံေလးေပၚလာတာ။ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ပဲေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသိခံက ျဖစ္ပ်က္၊ အသိဉာဏ္က မဂ္။ ေ၀ဒနာမၿမဲျခင္း အနိစၥျမင္ေတာ့ မာနစင္တယ္။ မအုိမေသ ၿမဲတယ္ထင္လုိ႔ မာန္တက္ေနၾကတာ မၿမဲတဲ့သေဘာတရားသိလုိက္ေတာ့ မာနစင္သြားတယ္။ ခ်မ္းသာတဲ့ သုခေ၀ဒနာေလးကိုပင္ ဉာဏ္နဲ႔ၾကည့္လုိက္ေတာ့ ျဖစ္ပ်က္သြားတာ။ ျဖစ္ပ်က္ဟာ ဒုကၡသစၥာပဲ။ ခ်မ္းသာတဲ့သုခေ၀ဒနာေတာင္မွ ဒုကၡဆိုရင္ ဘာမ်ားႏွစ္သက္စရာရွိေတာ့ဦးမလဲ။ တဏွာစင္သြားတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ေနေတာ့ ငါ-လုိ႔ေျပာစရာ တစ္ခုမွမေတြ႔ေတာ့ဘူး။ ဒိ႒ိအလုိလုိစင္တယ္။ ေ၀ဒနာကို ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ ႐ႈႏုိင္လုိက္ရင္ တဏွာ မာန ဒိ႒ိ ဆုိတဲ့ ပပၪၥတရားသံုးပါး စင္တယ္။

ပပၪၥနိေရာေဓာ နိဗၺာနံ- ပပၪၥသံုးပါးခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္ပဲ။ ႐ႈရင္းရတဲ့ နိဗၺာန္၊ မေသခင္ရတဲ့နိဗၺာန္။ ေသၿပီးမွ ရတဲ့နိဗၺာန္ကုိေတာ့ အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္လို႔ေခၚတယ္။ မေသခင္ ကုိယ္တုိင္ျမင္ရတဲ့နိဗၺာန္မ်ိဳးက သဥပါဒိေသသနိဗၺာန္။ ဒီနိဗၺာန္ရဖုိ႔ ေပၚလာသမွ် သခၤါရတရားေတြကုိ ျဖစ္ပ်က္ မလြတ္ေအာင္ ႐ႈပါ။ ႐ုပ္လဲ ျဖစ္ပ်က္၊ နာမ္လဲျဖစ္ပ်က္။ ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ေတာ့ ႐ုပ္နာမ္ေတာင္မွ မေတြ႔ရဘူး။ ျဖစ္တာနဲ႔ ပ်က္တာေတြပဲ ေတြ႕ရတယ္။ အျဖစ္နဲ႔ အပ်က္သေဘာေတြပဲ ဉာဏ္ထဲမွာ တန္းေနေအာင္ စီေနေအာင္ ျမင္ေနၿပီဆုိရင္ ဉာဏ္တက္လာတာပဲ။ ဆက္လက္႐ႈရင္းနဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ေတြႏွိပ္စက္ေနတဲ့ ခႏၶာ ဒုကၡသစၥာႀကီးကုိ မုန္းတဲ့ ဉာဏ္၀င္လာမယ္။ မေလွ်ာ့ဘဲဆက္႐ႈရင္ ႐ႈရင္းနဲ႔ အ႐ႈဉာဏ္ေအာက္မွာ ႐ႈစရာ ျဖစ္ပ်က္ေတြ မေတြ႔ေတာ့ပဲ ဖ်တ္ကနဲ ေပ်ာက္သြားၿပီဆုိရင္ေတာ့ ျဖစ္ပ်က္ ဒုကၡသစၥာအဆံုးကုိျမင္လုိက္တာပဲ။ ျဖစ္ပ်က္ေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားတာ၊ နိေရာဓသစၥာ။ ဒါကုိ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးက `ေတသံ ၀ူပသေမာသုေခါ၊ ျဖစ္ပ်က္ခ်ဳပ္ဆံုးျခင္းဟာ နိဗၺာန္ပဲ-လို႔ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒီနိဗၺာန္ကုိ ျမင္လုိက္တဲ့ ဉာဏ္ေလးက မဂၢသစၥာ။ ဒီမဂ္ဉာဏ္ရဲ႕ေအာက္မွာ ပ်ားပ်ာ၀ပ္ ေသသြားၾကတဲ့ တဏွာ မာန ဒိ႒ိေတြက သမုဒယသစၥာ။

ျပန္လည္သံုးသပ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ခႏၶာငါးပါး၊ ႐ုပ္နာမ္တရားေတြကုိ သခၤါရတရားလုိ႔ေခၚတယ္။ သခၤါရတရားေတြဟာလဲ ျဖစ္ပ်က္မွာ လမ္းဆံုးေနၾကတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ဆုိတာ ဒုကၡသစၥာ။ ျဖစ္ပ်က္ခ်ဳပ္ဆံုးသြားလုိ႔ မရွိေတာ့ဘူးဆုိရင္ ဒုကၡသစၥာ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတာပဲ။ ဒုကၡေပ်ာက္ေတာ့ သုခနိဗၺာန္ေပၚတယ္။ ဒါဟာ ၀ိပႆနာလမ္းဆံုးပါပဲ။ ေရွ႕သံုးပါဒနဲ႔ေဟာခဲ့တဲ့ သခၤါရတရား ျဖစ္ပ်က္က ၀ိပႆနာလမ္းစ၊ ေတသံ၀ူပသေမာသုေခါ- ျဖစ္ပ်က္တုိ႔ခ်ဳပ္ၿငိမ္းျခင္းဟာ သုခနိဗၺာန္ပဲဆုိတာက ၀ိပႆနာလမ္းဆံုးပါပဲ။

ေဒါက္တာအရွင္ပါရမီ