ဗုဒၶဘာသာကုိ နားလည္ၾကည့္ျခင္း (၁၂)

မေန႔က ေဟာင္ေကာင္က မဟာယာနဘုန္းႀကီးတစ္ပါး သူ႔နာမည္က ဓမၼေဇာတိတဲ့။ သူက India ႏုိင္ငံ Mumbai ၿမိဳ႕ K.J. Somaiya College မွာ အဘိဓမၼာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ လက္ခ်ာ (lecture) တစ္ခု ေပးသြားတယ္။ Director of Department for Buddhist Studies က lecture ကို တက္ေရာက္ရန္ တုိက္တြန္းသျဖင့္ သြားေရာက္နားေထာင္ ခဲ့တယ္။ အဘိဓမၼာကုိ ေျပာရင္းနဲ႔ သူက သူတို႔ဂုိဏ္းက ပစ (paja) ကုိ အဓိကထားတယ္။ ပစဆိုတာ ေထရ၀ါဒမွာ ပညာပဲတဲ့။ ပညာဟာ misunderstanding, wrong understanding လဲရွိႏုိင္တယ္တဲ့။ ဒီစကားတစ္လံုးက သူ အဘိဓမၼာကုိ နားမလည္ဘူး မတတ္ဘူးဆိုတဲ့သေဘာကို ျပလုိက္တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒုိ႔ဗုဒၶဘာသာေတြ ပညာဆုိတာ ဘာကုိ ေခၚတာလဲ ဆုိတာ ေျပာခ်င္စိတ္ေပါက္လာတယ္။ ဒုိ႔ဗုဒၶဘာသာမွာ ပညာဆုိတာ အမွားသိမရွိဘူး။ အမွန္သိပဲရွိတယ္။ ပညာမွာ အဆုိးမရွိဘူး။ အေကာင္းပဲရွိတယ္။ မွားတယ္ဆုိရင္ ပညာမဟုတ္ဘူး။ ဒိ႒ိ သို႔မဟုတ္ သညာပဲ ျဖစ္မယ္။ ဒီေတာ့ ယေန႔ ျမန္မာစကားမွာ တြင္တြင္သံုးေနတဲ့ ပညာဆိုတဲ့ စကားလံုးကလဲ ပါဠိကလာတဲ့ ပညာအဓိပၸါယ္နဲ႔ မ်ားစြာ ကြဲလြဲေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး။ ေမြးစားစကားလံုးဆုိေတာ့ ကုိယ့္ျမန္မာစကားလံုး ျဖစ္ေနၿပီေလ။ အသိပညာ၊ အတတ္ပညာ မွန္သမွ်ကို ပညာလုိ႔ ေျပာဆုိေနၾကတာဟာ ျမန္မာစကားလုိ႔သာ မွတ္လုိက္ပါ။ ေလာကီဆုိင္ရာ အရပ္သံုးျဖစ္တဲ့ ၀ိဇၨာ သိပၸံ ေပါ့။ ၀ိဇၨာ ဆုိတာ အသိပညာ၊ သိပၸံ ဆုိတာ အတတ္ပညာ။ ဒါေပမယ့္ ဗုဒၶဘာသာက ေျပာတဲ့ ပညာက အသိပညာ အတတ္ပညာအားလံုးကုိ ပညာလုိ႔ မသတ္မွတ္ဘူးဆုိတာေလး သိေစခ်င္တာပါ။ ပညာေတြသင္တယ္၊ စာေမးပြဲေတြ ေအာင္တယ္၊ ဘြဲ႔ေတြ ရတယ္၊ လက္မွတ္ေတြရတယ္။ ဒါကို အားလံုးက ပညာလုိ႔ သိေနၾက နားလည္ေနၾကတယ္။ ေျပာလဲ ေျပာေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဘိဓမၼာ႐ႈေထာင့္က ၾကည့္ရင္ ဒါဟာ သညာသိ သိေနတာေတြပါပဲ။ ဒီအသိေတြ ပညာေတြထဲမွာ မွားတာလဲ ပါမယ္၊ မွန္တာလဲပါမယ္။ ေကာင္းတာလဲ ပါမယ္၊ ဆုိးတာလဲ ပါမယ္။ ကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္းလဲ ပါမယ္၊ အကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္းလဲ ပါမယ္။ အစံုပါႏုိင္တာေပါ့။ ဥပမာ ေဆးေက်ာင္းသားေတြ ဆိုရင္ တိရစၧာန္ေလးေတြ ခြဲစိပ္စမ္းသပ္ရတာ၊ ဖားေတြ ငါးေတြ ခြဲစိပ္ၾကည့္ရတာ စသည္ျဖင့္၊ လက္နက္လုပ္တဲ့ပညာ၊ အဆိပ္လုပ္တဲ့ပညာ စသည္ျဖင့္ ဒါေတြဟာ ပညာဆုိတဲ့စကားလံုးထဲမွာ အကုသိုလ္ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ ပါေနတာေလ။ ကားေမာင္းတတ္တာလဲ ပညာ၊ ေစ်းေရာင္းတတ္တာလဲ ပညာ၊ တုိက္ခုိက္တတ္တာလဲ ပညာ၊ သတ္ျဖတ္တတ္တာလဲ ပညာ၊ ဖဲ႐ုိက္တတ္တာလဲ ပညာ၊ စုန္းကေ၀အတတ္ကုိေတာင္မွ ပညာတတ္တယ္လို႔ ဆုိေနၾကတာပဲ။ ေလာကမွာေတာ့ ဒီလုိပဲသံုးေနၾကတာ။ ပညာဆုိတဲ့ ပါဠိကုိ ျမန္မာစကားလံုးအျဖစ္ ေမြးစားယူလုိက္ၿပီး အဘိဓမၼာက ေျပာတာထက္ ပိုမုိက်ယ္၀န္းမ်ားျပားတဲ့ အဓိပၸါယ္ေတြ ထည့္သြင္းယူလုိက္တာပါ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာစကားျဖစ္သြားေတာ့ ျမန္မာနားလည္တဲ့အတုိင္းပဲ ထားလုိက္ေပါ့။ အဲဒါေတြအားလံုးကုိ ပညာလုိ႔ေျပာတဲ့အတုိင္း ပညာလို႔သာသိထား လုိက္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာ ဗုဒၶဘာသာမွာ သံုးထားတဲ့ ပညာအေၾကာင္း အတိအက် ေျပာခ်င္တာပါ။ ပညာမွာ အဆိုးမရွိဘူး၊ အေကာင္းသာ ရွိတယ္၊ အမွားမရွိဘူး၊ အမွန္သာ ရွိတယ္၊ အကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္း မရွိဘူး၊ ကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္းသာ ရွိတယ္။ ဗုဒၶအလုိက် ေျပာျပရမယ္ဆုိရင္ ကုသုိလ္ျဖစ္ေၾကာင္းအလုပ္ေတြမွာ ပညာပါတဲ့ ကုသိုလ္ရွိမယ္၊ ပညာမပါတဲ့ကုသုိလ္ရွိမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုသိုလ္ျဖစ္ေၾကာင္းမွန္သမွ် ပညာပါတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလုိ႔မရဘူး။ ပညာပါတဲ့ ကုသိုလ္ရွိမယ္၊ မပါတဲ့ကုသိုလ္လဲရွိမယ္။ ပညာပါေတာ့ ဉာဏသမၸယုတ္- ဉာဏ္ပါတယ္ေပါ့၊ မပါေတာ့ ဉာဏ၀ိပၸယုတ္- ဉာဏ္မပါဘူးေပါ့။ ဒီလုိေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပညာေၾကာင့္ အကုသိုလ္ျဖစ္တယ္ဆုိတာ မရွိဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲ ဆုိရင္ ပညာစစ္မွန္ရင္ အကုသုိလ္ မျဖစ္ဘူး၊ ပညာ မစစ္မွန္မွ အကုသုိလ္ျဖစ္တာ။ အဘိဓမၼာစကားနဲ႔ေျပာရင္ ပညာက အကုသုိလ္စိတ္နဲ႔ အတူတြဲမျဖစ္ဘူး။ ဒါ လုိရင္းပဲ။ ဒါမသိရင္ ဗုဒၶဘာသာက ေျပာတဲ့ပညာအေၾကာင္း နားမလည္ႏုိင္ဘူး။ ျမန္မာစကားသံုးပညာနဲ႔ ေရာေထြးေနတတ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာစကားသံုး ပညာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာသံုး ပညာကုိ ကြဲကြဲျပားျပား သိထားေစခ်င္တယ္။ အခု ရွင္းလင္းခ်က္ေပးေနတာက ဗုဒၶဘာသာသံုး ပညာအေၾကာင္းပါ။ ပညာကုိ ဉာဏ္လုိ႔လဲေခၚတယ္၊ သမၼာဒိ႒ိလို႔လဲ ေခၚတယ္။ အေကာင္းအဆိုး အေၾကာင္း အက်ိဳး ကြဲကြဲျပားျပား သိတဲ့ အသိေလးေပါ့။ မွန္မွန္ကန္ကန္ သိတဲ့အသိေလး၊ အကုသုိလ္ အျပစ္ကင္းတဲ့ အသိေလးေပါ့။ ဒီလုိ သိတဲ့ အသိကုိ ပညာလုိ႔ေခၚပါတယ္။ ကုသုိလ္ရေၾကာင္း အလုပ္ေတြမွာ ပညာပါတာလဲ ရွိ၊ မပါတာလဲ ရွိမယ္။ စ်ာန္ရေၾကာင္း အက်င့္ေတြမွာ ပညာပါတယ္၊ မဂ္၊ ဖိုလ္ရေၾကာင္း နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ေတြမွာ ပညာပါတယ္။ ပညာမပါရင္ စ်ာန္လဲ မရဘူး၊ မဂ္ ဖိုလ္လဲ မရဘူး၊ နိဗၶာန္လဲ မေရာက္ဘူး။ စ်ာန္ရေၾကာင္းဆုိရင္ သမထပညာေပါ့၊ မဂ္ဖုိလ္ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းဆုိရင္ ၀ိပႆနာ ပညာေပါ့။ ပညာေတာ့ ပါရတာခ်ည္းပဲ။ ဒါကို တိတိက်က် မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ ၀ိပႆနာလုပ္မွ ပညာျဖစ္တယ္ထင္ေနတာ။ ေတာ္ေတာ္လြဲေခ်ာ္ေနၾကတာေတြ ရွိတယ္။ အခုေျပာခဲ့တဲ့စကားေတြကို ျပန္ၿပီး ၿခံဳငံုၾကည့္လုိက္ပါ။ ကုသိုလ္မွာလဲ ပညာပါႏုိင္တာပဲ။ စ်ာန္မွာက်ေတာ့ ပညာ ပါကုိ ပါရတယ္။ မပါရင္ စ်ာန္ကုိ မရဘူးလို႔ မွတ္လုိက္။ ဒါေပမယ့္ ဘာပညာလဲဆိုရင္ သမထပညာ။ ၀ိပႆနာလုပ္ေတာ့ ၀ိပႆနာပညာေပါ့။ ပညာက ပါပါတယ္။ အဆင့္ေလးေတြ ကြာသြားတာ။ ကုသုိလ္ပညာ၊ သမထပညာ၊ ၀ိပႆနာပညာ ဒီလို ကြာသြားတာ။ ပညာမွန္ရင္ ဘယ္ပညာမွ အပါယ္မပုိ႔ဘူးဆုိတာကုိလဲ မွတ္လုိက္ပါဦး။ ဒီ concept ေတြ အယူအဆေတြ မသိတဲ့အခါက်ေတာ့ ကုသုိလ္လုပ္ေနတာ ေတာင္မွ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းထင္ေနတဲ့ လူေတြက ရွိေနတတ္တယ္။ ေသာဏဒ႑သုတ္က လာတဲ့အတုိင္း ေျပာျပရရင္ သီလရွိသူမွာ ပညာရွိ၏၊ ပညာရွိသူမွာ သီလရွိ၏- တဲ့။ ဆုိလုိတာက သီလရွိရင္ ကုသုိလ္ရွိတယ္၊ ကုသုိလ္ရွိရင္ ပညာရွိတယ္ေပါ့။ ဒီအတုိင္းပဲ ပညာရွိရင္ ကုသုိလ္ရွိတယ္၊ ကုသုိလ္ရွိရင္ သီလရွိတယ္ေပါ့။ (သီလပရိေဓာတာ ပညာ ပညာပရိေဓာတံ သီလံ၊ ယတၳ သီလံ တတၳ ပညာ၊ ယတၳ ပညာ တတၳ သီလံ၊ သီလ၀ေတာ ပညာ၊ ပညာ၀ေတာ သီလံ)။ ဒါဆိုရင္ သီလမရွိရင္ ပညာမရွိဘူး၊ ပညာမရွိရင္လဲ သီလမရွိဘူးလို႔ နားလည္ရမယ္။ ဒီအေျခခံ သီလ ပညာနဲ႔သာ ေနထုိင္သြားမယ္ဆုိပါက ေနာင္ဘ၀အဆက္ဆက္ ေကာင္းစားေရး ျမင့္ျမတ္ေရး အထက္တန္းက်ေရး အေထာက္အပံ့ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ဆံုးေတာ့ နိဗၺာန္၀င္စံၾကရမွာေပါ့။ ဒီဘ၀ ဒီခႏၶာနဲ႔ပဲ ကၽြတ္တမ္း၀င္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ အေျခခံသီလ ပညာခုိင္ၿမဲၿပီးမွ ဒီထက္ျမင့္တဲ့ သမထပညာ၊ ၀ိပႆနာပညာေတြ ပြားျမားယူရင္းနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ပန္းတုိင္ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ကို ေရာက္မွာပါ။ Dr. V. Parami