ဓရမ္ဆာလာ ခရီးသြားမွတ္တမ္း

Dharamshala

(၂၂-၈-၂၀၁၁) ရက္ကေန (၂၅-၈-၂၀၁၁)အထိ တိဗက္တုိ႔ရဲ႕ေနရာ Dharamshala ၿမိဳ႕သုိ႔ အလည္အပတ္သြားျဖစ္ခဲ့တယ္။ Dharamshala ဆုိတာ ပါဠိလုိ ဓမၼသာလာ လုိ႔ရွိတယ္။ တရားစရပ္၊ ဓမၼာ႐ံုေပါ့။ ဒီၿမိဳ႕ေလးအေၾကာင္း စပ္သမွ် သိသမွ်ေလးေတြ မွ်ေ၀ခ်င္စိတ္ေပၚလာတာနဲ႔ စာတစ္ပုဒ္ေရးျဖစ္တယ္ဆုိပါေတာ့။

ဒလုိင္းလားမား တရားေဟာသည့္ေနရာ

တိဘက္ကုိယ္ေတာ္မ်ား တရားေဆြးေႏြးပြဲက်ဥ္းပေနစဥ္

မႏၲာန္ဘီးမ်ား၊ မႏၲာန္မရြတ္ခ်င္လွ်င္ ဒီဘီးေတြလွည့္ေပးရသည္ဆုိ၏။

ဘက္ဂ္ဆူး ေရတံခြန္

ဒီၿမိဳ႕ေလးက ၁၈၄၉-ခုႏွစ္ေလာက္က စတင္ထင္ရွားလာခဲ့တယ္လုိ႔ သိရတယ္။ Dhauladhar ေတာင္ေစာင္းမွာ တည္ရွိတဲ့ၿမိဳ႕ေလးပါပဲ။ ေဒလီကေန (၅၈၂) ကီလုိမီတာ ေ၀းတယ္။ ေဆာင္းတြင္းမွာဆုိ ႏွင္းခဲေနတဲ့ ေတာင္တန္းေတြကုိ လွမ္းျမင္ေနရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလုိ မုိးရာသီမွာေတာ့ အၿမဲစိမ္းသစ္ပင္ေတြ အထူးသျဖင့္ ေတာင္တန္းေတြကုိ အလွဆင္ထားတာကေတာ့ ထင္း႐ွဴးပင္ေတြ ျဖစ္တယ္။ တိဗက္လူမ်ိဳး အမ်ားစုေနထုိင္တဲ့ေနရာျဖစ္တယ္။ ဓရမ္ဆာလာၿမိဳ႕က ႏွစ္ပုိင္းရွိတယ္။ အထက္ဓရမ္ဆာလာရယ္ ေအာက္ဓရမ္ဆာလာရယ္ေပါ့။ အဓိကသြားလည္ပတ္ရမယ့္ ဓရမ္ဆာလာၿမိဳ႕ေတာ့ အထက္ဓရမ္ဆာလာၿမိဳ႕ပါပဲ။ ေအာက္ဓရမ္ဆာလာၿမိဳ႕က စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္တယ္၊ ပုိၿပီးလဲ က်ယ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ Tourist Attraction သိပ္မရွိဘူး။ အထက္ဓရမ္ဆာလာသြားရင္ ေအာက္ဓရမ္ဆာလာက ျဖတ္သြားရတာပါပဲ။

အထက္ဓရမ္ဆာလာၿမိဳ႕ေလးကေတာ့ ႏုိဘယ္လ္ဆုရွင္ တိဗက္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလုိင္းလားမား ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေလးျဖစ္ပါတယ္။ Mcleod Ganj ရပ္ကြက္နဲ႔ Forsyth Ganj ရပ္ကြက္ဆုိၿပီး ႏွစ္ရပ္ကြက္ရွိတယ္။ ႏွစ္ၿမိဳ႕နယ္လုိ႔ ေျပာရမယ္ထင္တယ္။ အေျခခ်ေနထိုင္သူအမ်ားစုကေတာ့ တိဗက္လူမ်ိဳးေတြပါပဲ။ တိဗက္လူမ်ိဳးဆုိတာ (၁၉၅၉)ခုႏွစ္က တိဗက္ႏုိင္ငံကုိ တ႐ုပ္ကသိမ္းလုိက္ေတာ့ တိဗက္ကေန ထြက္ေျပးလာၾကတဲ့သူေတြကုိ အိႏၵိယအစုိးရက လက္ခံထားတာျဖစ္တယ္။ တိဗက္ႏုိင္ငံဟာ အရင္က ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီး ဒလုိင္းလားမားအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ကမၻာ့တစ္ခုတည္းေသာ ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ ဘုန္းႀကီးအုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ႏုိင္ငံငယ္ေလးကို တ႐ုပ္အစုိးရက သိမ္းပုိက္လုိက္ေတာ့ တိဗက္လူမ်ိဳးအမ်ားစုဟာ ႏုိင္ငံေပ်ာက္ၿပီး နီးစပ္ရာ အိႏၵိယႏုိင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခုိလႈံေနၾကရင္းနဲ႔ အိႏၵိယရဲ႕ ႏုိင္ငံသားေတြ ျဖစ္ေနၾကတာပါပဲ။ ျပည္ႏွင္ဒဏ္အေပးခံရတဲ့ တိဗက္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ Head Quarter ျဖစ္လာတယ္။ အိႏၵိယအစုိးရက တိဗက္လူမ်ိဳးေတြကုိ ငါးေနရာေလာက္ ခြဲၿပီး ေပးထားတယ္။ ေဒလီၿမိဳ႕မွာလဲ Tibetan Refugee Camp ဆိုၿပီး တစ္ခုရွိတယ္။ မုိင္ဆုိးျပည္နယ္မွာတစ္ခု၊ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ ကာလကတၱားၿမိဳ႕နဲ႔ မလွမ္းမကမ္းမွာလုိ႔ေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အိႏၵိယေျမာက္ပုိင္း လာဆာၿမိဳ႕ဟာလဲ တိဗက္ေတြ ေနတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္ပါပဲ။ ေရာက္ေတာ့ မေရာက္ဖူးေသးဘူး။

တိဗက္လူမ်ိဳးမ်ားဟာ ဒီေန႔အထိလဲ ဗုဒၶဘာသာကုိ ေလးေလးနက္နက္ ယံုၾကည္လ်က္ရွိေနတာကို ေတြ႕ရတယ္။ ေတြ႔တဲ့သူတုိင္းဟာ ဘုရားစာ တစ္ခုခုေတာ့ ရြတ္ေနၾကတယ္၊ ပုတီးစိပ္ေနၾကတယ္။ ႐ုပ္ရည္ကလဲ မြန္ဂုိလြိဳက္အႏြယ္ေတြျဖစ္ေတာ့ ျမန္မာေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ဆင္တယ္။ တိဗက္၊ မြန္ဂုိ၊ မဏိပူ၊ အာသံ၊ ႀတိပူ၊ နီေပါ စတဲ့ႏုိင္ငံေတြမွာ ရွိတဲ့ လူမ်ိဳးေတြဟာ မြန္ဂုိလိြဳက္အႏြယ္ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီမ်ိဳးႏြယ္စုေတြကပဲ ေျမာက္ပုိင္းျမန္မာျပည္ကေန တစ္ျဖည္းျဖည္း ျမန္မာျပည္တစ္နံတစ္လ်ားသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္လာၾကၿပီး ျမန္မာမ်ိဳးႏြယ္စုေတြ ျဖစ္ေနၾကတာျဖစ္ေတာ့ ႐ုပ္ရည္နီးစပ္မႈရွိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာစကားေတြကေတာ့ ေနရာေဒသမတူညီတဲ့အတြက္ ကြဲျပားျခားနားသြားတယ္ေလ။ နီေပါလူမ်ိဳးစစ္စစ္ေတြကလဲ ျမန္မာနဲ႔ ေတာ္ေတာ္တူညီတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားက ျမန္မာမ်ိဳးႏြယ္လုိ႔ ေဆြမ်ိဳးစပ္ယူလုိ႔ ရေသးတယ္။ ဘုရားဟာ ကုလားမ်ိဳးႏြယ္မဟုတ္ပါဘူး။ နီေပါသားစစ္စစ္ပါ။ အိႏၵိယျပည္မွာ ဘုရားပြင့္တာမွန္ေပမယ့္ ဘုရားရဲ႕ ဇာတိက နီေပါကျဖစ္တယ္။

တိဗက္လူမ်ိဳးေတြ အေၾကာင္းေျပာရင္းနဲ႔ ဘုရားမ်ိဳးႏြယ္ဆီေရာက္သြားတယ္။ တိဗက္ေတြက ယဥ္ေက်းတယ္၊ သိမ္ေမြ႔တယ္၊ စာရိတၱေရးရာလဲ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္။ စိတ္ခ်ယံုၾကည္လုိ႔ရတဲ့ လူမ်ိဳးေတြပါပဲ။ သူတုိ႔ကုိးကြယ္ယံုၾကည္တဲ့ ဒလုိင္းလားမားကုိလဲ ေတာ္ေတာ္တန္ဖုိးထားၾကတယ္။ ဒလုိင္းလားမားရဲ႕ အရွိန္အ၀ါကလဲ မနဲဘူးေလ။ ႏုိင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳရတဲ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါးပဲ။ သူ႔အရွိန္အ၀ါနဲ႔ သူေနတဲ့ေနရာကို ႏုိင္ငံတကာက ဧည့္သည္ေတြ မေရာက္ ေရာက္ေအာင္ လာလည္ေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။ ႏုိင္ငံျခားဧည့္သည္အလာမ်ားေတာ့ တိဗက္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ စီးပြားေရးအဆင္ေျပတာေပါ့။ ရပ္တည္မႈတစ္ခု ဖန္တီးခြင့္ရလာတယ္ေလ။ ဟုိတယ္ေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီစားေသာက္ဆုိင္ေတြ၊ ေစ်းဆုိင္ေတြ၊ ႐ုိးရာ၀တ္စံုေတြေရာင္းခ်တာေတြ စသည္ျဖင့္ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းပြင့္လာေနတာ ေတြ႕ရလုိ႔ ၀မ္းသာမိတယ္။ သူတုိ႔ေနတဲ့ ဒီၿမိဳ႕ေလးဟာ ဘာမွ စုိက္ပ်ိဳးေရးလုပ္လုိ႔မရတဲ့အျပင္ ဒီလုိသာ Tourist Attraction မျဖစ္ခဲ့ရင္ ဘာမွလဲ ေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားလုပ္လုိ႔ အဆင္မေျပႏုိင္ပါဘူး။ ဒီအားနဲခ်က္ကုိ သိထားေတာ့ ဒလုိင္းလားမားက သူ႔လူမ်ိဳးေတြ ဦးေမာ့ႏုိင္ေရး၊ စား၀တ္ေနေရး အဆင္ေျပေစေရးအတြက္ ဒီၿမိဳ႕ေလးကုိ Tourist Attraction Site တစ္ခုအျဖစ္ ဖန္တီးလုိက္တာ ေတာ္ေတာ္ ခ်ီးက်ဴးဖုိ႔ ေကာင္းတဲ့ အေျမာ္အျမင္တစ္ရပ္ပါပဲ။

ဒီၿမိဳ႕ေလးကေန (၁၁)ကီလုိမီတာအကြာမွာ Bhagsunag Fall ေခၚတဲ့ ဘက္ဂ္ဆူး ေရတံခြန္တစ္ခုရွိတယ္။ ဒီေရတံခြန္ကလဲ အလြန္ျမင့္မားတဲ့ ေတာင္တန္းႀကီးႏွစ္ခုအၾကားက စီးဆင္းလာတဲ့ စိမ့္စမ္းေရေတြက အလြန္မတ္ေစာက္တဲ့ ေက်ာက္ကမ္းပါးျပတ္ကေန ေအာက္ကုိ ျဖာက်ၿပီး သဘာ၀ေရတံခြန္အျဖစ္ ျဖစ္တည္ေနတယ္။ ေဆာင္းရာသီမွာဆုိရင္ ေရခဲေတာင္ေတြ လွမ္းျမင္ေနရတယ္ေျပာတယ္။ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္တန္းေတြဆီကုိ ဒီကေန သြားရင္ သိပ္မေ၀းေတာ့ေၾကာင္း ေဒသခံေတြက ေျပာျပတယ္။ ဒီေလာက္ အခ်ိန္မရေတာ့ ရသမွ် အခ်ိန္တုိအတြင္းမွာပဲ ဓရမ္ဆာလာၿမိဳ႕၀န္းက်င္မွာရွိတဲ့ သဘာ၀႐ႈခင္းေတြကုိပဲ လွည့္ပတ္ ၾကည့္႐ႈခဲ့တာေပါ့။ တိဗက္လူမ်ိဳးေတြရဲ႕ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈ၊ ေနထုိင္မႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈ၊ ေဖာ္ေရြမႈ၊ ကုိးကြယ္ယံုၾကည္မႈေတြကုိ လက္ေတြ႕ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရတာဟာ အလြန္ေက်နပ္စရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါေတြဟာ တကယ္ေတြ႕ခဲ့ရတဲ့ ကုိယ္ေတြ႕မွတ္တမ္းတစ္ခုပါပဲ။

ေဒါက္တာအရွင္ပါရမီ