ဗုဒၶဘာသာအျဖစ္မွ ပ်က္စီးပုံအေနျဖင့္ (က) သရဏဂုံပ်က္စီးျခင္း၊ (ခ) အယူဝါဒပ်က္စီးျခင္းဆုိျပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ သရဏဂံုပ်က္လွ်င္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ ပ်က္သလုိ အယူ၀ါဒပ်က္လွ်င္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္အျဖစ္မွ ပ်က္စီးသြားပါတယ္။
(က) သရဏဂုံပ်က္စီး
သရဏဂုံဆုိရာမွာ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသုံးပါးသည္ ကုိးကြယ္အားထားရာျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သရဏမည္ပါတယ္။ ထုိသရဏေပၚတြင္ ေတြေဝ ယုံမွားမႈမရွိပဲ ၾကည္ညဳိေလးျမတ္ ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္ေသာ သဒၶါ ပညာ စသည့္ကုသုိလ္စိတ္မ်ားသည္ သရဏဂုံမည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သရဏဂုံဆုိတာ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသုံးပါးအေပၚ ေတြေဝ ယုံမွားမႈမရွိပဲသဒၶါ ပညာဦးစီးျပီး ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္ျခင္းကုိေခၚတာပါ။ (တနည္း) သရဏ ဆုိသည္မွာ ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ တားဆီး ကာကြယ္ေပးတတ္ေသာ၊ ပယ္ေဖ်ာက္ေပးတတ္ေသာ အရာ/ပုဂၢိဳလ္ လို႔လဲ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ေဘးအႏၱရာယ္ဆုိသည္မွာ ၁။ ၀ဋ္ေဘး (ကိေလသာ၀ဋ္၊ ကမၼ၀ဋ္၊ ၀ိပါက၀ဋ္) ၂။ စိတ္ပူေလာင္မႈ ၃။ ကုိယ္ဆင္းရဲမႈ ၄။ ဒုဂၢတိဘုံဆင္းရဲမႈ တုိ႔ကုိ ဆုိလုိပါတယ္။ ထုိ(၄)မ်ဳိးေသာ ပင္ပန္းဆင္းရဲမႈတုိ႔ကုိ ပယ္ေဖ်ာက္ေပးတတ္ေသာ၊ တားဆီးကာကြယ္ေပးတတ္ေသာ အရာ/ပုဂၢိဳလ္ဟာ သရဏ ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကိေလသာ စိတ္အပူတုိ႔ကုိ သက္သာ ေလ်ာ့ပါးသြားေစမွသာလ်င္ သရဏလုိ႔ ေခၚဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ရွင္းေအာင္ေျပာလုိက္ရလွ်င္ သရဏ ဆုိသည္မွာ ကုိးကြယ္ရာပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔ (၄)မ်ဳိးေသာ ပင္ပန္းဆင္းရဲမႈ စိတ္ပူေလာင္မႈ တုိ႔ကုိ မသက္သာေစႏုိင္ေသာ၊ ကာကြယ္တားဆီးျခင္းငွာ မစြမ္းႏုိင္ေသာ အရာတုိ႔သည္ သရဏ မမည္ေပ။ သရဏ မျဖစ္လ်င္ ကုိးကြယ္ရန္မထုိက္၊ ၾကည္ညိဳရန္မထုိက္ေပ။ ကုိးကြယ္ရာ မဟုတ္ေပ။
ထုိသရဏဂုံသည္ ေလာကီသရဏဂုံႏွင့္ ေလာကုတၱရာ သရဏဂုံဆုိျပီးေတာ့ ႏွစ္မ်ဳိးရွိပါတယ္။ ေလာကုတၱရာသရဏဂုံ ဆုိသည္မွာ သစၥာေလးပါးကုိ သိျမင္ျပီးသူ၏ သႏၲာန္၌ျဖစ္ေသာ ရတနာသုံးပါးအေပၚ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေသာစိတ္ျဖစ္ပါတယ္။ သစၥာသိသူ၏ သရဏဂုံ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကုတၱရာသရဏဂုံသည္ ပ်က္စီးျခင္းမရွိ၊ ညစ္ညဴးျခင္းလည္း မရွိေတာ့ေပ။ မဂ္စိတ္ႏွင့္ အတူတူျဖစ္လာတဲ့၊ ရတနာသုံးပါးအေပၚ ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္တဲ့စိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အရိယာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္မွသာလ်င္ ေလာကုတၱရာသရဏဂုံကုိ တည္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ပုထုဇဥ္အျဖစ္ႏွင့္ ဘယ္ေသာအခါမွ မတည္ႏုိင္၊ မရႏုိင္၊ မျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး။ ေလာကုတၱရာသရဏဂုံသည္ ရတနာသုံးပါးအေပၚ ေတြေဝျခင္း ယုံမွားျခင္းမရွိေတာ့ေသာေၾကာင့္ အထူးေဆာက္တည္စရာမလုိပါပဲ အလုိလုိတည္ျခင္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပထမမဂ္ရလုိက္တာနဲ႔ အလုိလုိတည္လာတဲ့သရဏဂံု၊ မဂ္စိတ္ႏွင့္အတူ တြဲလ်က္တည္ၿပီးျဖစ္ေနတဲ့ သရဏဂံုကုိ ေလာကုတၱရာသရဏဂံုလုိ႔ မွတ္လုိက္ပါ၊ အရိယာပုဂၢိဳလ္မွာသာလွ်င္ တည္ေနတဲ့ သရဏဂံုျဖစ္ပါတယ္။
ေလာကီသရဏဂုံက်ေတာ့ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ပုံေလးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ အဲဒါဘာေတြလဲလုိ႔ဆုိေတာ့ (၁)။ မိမိကုိယ္ကုိ ရတနာသုံးပါးအား အပ္ႏွင္းျခင္း (အတၱသႏၷိယ်ာတန သရဏဂုံ)။ ဆုိလုိတာက မိမိရဲ့ဘဝကုိ ရတနာသုံးပါးအား စြန္႔လွဴျပီး ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ရာထူး စည္းစိမ္ အာဏာ ဘယ္လုိအေရးနဲ႔ပဲႀကံဳႀကံဳ မိမိအသက္သာအေသခံလ်က္ ရတနာသုံးပါးကုိ မစြန္႔ပဲ အသက္ထက္ဆုံး ဆည္းကပ္ကုိးကြယ္မႈမ်ိဳးကုိေခၚတာပါ။
(၂)။ မိမိကုိယ္ကုိ ရတနာသုံးပါသည္သာလွ်င္ ကုိးကြယ္လဲေလ်ာင္းရာရွိတယ္ (သုိ႔မဟုတ္) ရတနာသုံးပါးအေပၚ လုံးဝအားကုိး အားထားျပဳျခင္း (တပၸရာယဏတာသရဏဂုံ)။ ဆုိလုိတာက ရတနာသုံးပါမွတစ္ပါး အျခားကုိးကြယ္ရာ လဲေလ်ာင္းရာ ဆည္းကပ္ရာ(နတ္ ျဗဟၼာ ဖန္ဆင္းရွင္ ဘုိးေတာ္စသည္) ျဖင့္ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ရာမရွိဘူး။ ရတနာသုံးပါသည္သာလွ်င္ ကုိးကြယ္ရာအစစ္ျဖစ္တယ္လုိ႔ သဒၶါ ပညာဦးစီးတဲ့ကုိးကြယ္မႈကုိေခၚတာပါ။
(၃)။ မိမိကုိယ္ကုိ ရတနာသုံးပါးရဲ႕ တပည့္သားအျဖစ္ကုိခံယူျခင္း (သိႆဘာဝူပဂမဏသရဏဂုံ)။ ဆုိလုိတာက ရတနာသုံးပါးသည္သာလွ်င္ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွထြက္ေျမာက္ရာအတြက္ စစ္မွန္ေသာ နည္းမွန္ လမ္းမွန္ဆရာျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ရတနာသုံးပါးရဲ႕တပည့္အျဖစ္ မိမိကုိယ္္ကုိခံယူျပီး ကုိးကြယ္ျခင္းကုိဆုိလုိတာပါ။
(၄)။ ရတနာသုံးပါးအား ဝပ္တြားခယ မိမိကုိယ္ကုိ ႏွိမ့္ခ်ျပီး အလြန္ရုိေသေသာ အျခင္းအရာကုိျပသျခင္း (ပဏိပါတသရဏဂုံ) ဆုိျပီးေလးမ်ဳိးရွိပါတယ္။ အမွတ္စဥ္ေလးျဖစ္တဲ့ ပဏိပါတသရဂုံမွာက်ေတာ့ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ဘာသာျခားမ်ား ကဲ့ရဲ႕႐ံႈ႕ခ်သလုိ ကုလားမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ သာကီဝင္မင္းမ်ဳိးပါ။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က သာကီဝင္မင္းမ်ဳိးျဖစ္လုိ႔ သာကီဝင္မင္းမ်ဳိးေတြက ဘုရားလုိ႔မွတ္ယူျခင္းမရွိပဲ ေဆြမ်ဳိးအျဖစ္မွတ္ယူျပီး ရွိခုိးျခင္း ခရီးဦးၾကိဳဆုိျခင္း လက္အုပ္ခ်ီျခင္း အရုိေသေပးျခင္းမ်ဳိးက တကယ္ၾကည္ၫိဳေလးစားလုိ႔မဟုတ္ပဲ ေဆြးမ်ဳိးဆုိတဲ့အသိနဲ႔ ကုိးကြယ္တာျဖစ္သည့္အတြက္ သရဏဂုံေဆာက္တည္ရာမေရာက္ပါဘူး။
(၂)။ ရတနာသုံးပါးမကုိးကြယ္ရင္ ေဘးဒုကၡေရာက္မယ္ စီးပြားပ်က္မယ္ ရာထူးက်မယ္ အလုပ္ကုိင္ေတြအဆင္မေျပျဖစ္မယ္ က်န္းမာေရးညံ့မယ္စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ။ အေၾကာက္တရားကုိ အေျခခံျပီး ရွိခုိးျခင္း ခရီးဦးၾကိဳဆုိျခင္း လက္အုပ္ခ်ီျခင္း အရုိေသေပးျခင္း စသည္ျပဳျခင္းသည္ တကယ္စစ္မွန္ေသာ သဒၶါတရားမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ သရဏဂုံတည္ရာမေရာက္ပါဘူး။
(၃)။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္အား ေလာကီလမ္းၫႊန္မႈ အဆုံးအမကုိနာယူရေသာေၾကာင့္ ဆရာအျဖစ္မွတ္ယူျပီး ရွိခုိးျခင္း အရုိေသျပဳျခင္း လက္အုပ္ခ်ီျခင္း ခရီးဦးၾကိဳျပဳျခင္းသည္ သရဏဂုံေဆာက္တည္ရာမျဖစ္ေပ။ ဆုိလုိတာက ျမတ္စြာဘုရားကုိကုိးကြယ္ျခင္း ျမတ္စြာဘုရားတရားကုိနာယူလ်ွင္ (စီးပြားတုိးတက္ျခင္း က်န္းမာျခင္း ရာထူးတုိးတက္ျခင္း) စတဲ့ေလာကီေကာင္းက်ဳိးေတြကုိ ရရွိခံစားရတယ္ဆုိတဲ့ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ျခင္း၊ ရွိခုိးျခင္း၊ လက္အုပ္ခ်ီျခင္း စတဲ့အမွဳမ်ားသည္ သရဏဂုံေဆာက္တည္ရာမေရာက္ပါ။
(၄) ရတနာသုံးပါး၏ သီလဂုဏ္၊ သမာဓိဂုဏ္၊ ပညာဂုဏ္ တုိ႔ကုိ ရည္မွန္းျပီး ရွိခုိးျခင္း လက္အုပ္ခ်ီျခင္း အရုိေသေပးျခင္း ခရီးဦးၾကိဳဆုိျခင္း အမႈမ်ားကုိျပဳလုပ္လွ်င္ သရဏဂုံေဆာက္တည္သည္မည္ပါတယ္။ သရဏဂုံတည္ျခင္းအက်ဳိးတရားက သရဏ ဆုိသည္မွာ ေဘးအႏၲရာယ္ကုိ တားဆီး ကာကြယ္ေပးတတ္ေသာ၊ ပယ္ေဖ်ာက္ေပးတတ္ေသာ အရာ/ပုဂၢိဳလ္ ဟု အဓိပၸါယ္ရွိတဲ့အတုိင္း ၀ဋ္ေဘး (ကိေလသာ၀ဋ္၊ ကမၼ၀ဋ္၊ ၀ိပါက၀ဋ္)၊ စိတ္ပူေလာင္မႈေဘး၊ ကုိယ္ဆင္းရဲမႈေဘး၊ ဒုဂၢတိဘုံဆင္းရဲမႈ (အပါယ္ေလးပါး) တုိ႔မွလြတ္ေျမာက္ျခင္း တုိ႔ကုိ ဆုိလုိပါတယ္။
သရဏဂုံပ်က္စီးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိစရာေလးေတြ ေျပာျပရမယ္ဆုိလွ်င္ ေဆြမ်ဳိးဉာတိအမွတ္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အတတ္ပညာသင္ေပးသူ ဆရာအျဖစ္မွတ္ယူျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မည္သူ႔ကုိမဆုိရွိခုိးျခင္း လက္အုပ္ခ်ီျခင္း အရုိေသေပးျခင္း ခရီးဦးၾကဳိဆုိျခင္းစသည္ကုိျပဳလုပ္လ်ွင္ သရဏဂုံမပ်က္စီးပါ။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ တုိ႔ကုိ မပစ္ပယ္ပဲ လာဘ္လာဘရႊင္ေစလုိျခင္း စီးပြားတုိးတက္ေစလုိျခင္း၊ ရာထူးတက္လုိျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္နတ္ကုိ ပူေဇာ္ပူျခင္း၊ နတ္ဖမ္းစားမည္ကုိေၾကာက္ရြံ႕ေသာေၾကာင့္ ႐ိုးရာတင္ေျမႇာက္ျခင္းတုိ႔သည္လလည္း သရဏဂုံ မပ်က္စီးပါ။ သုိ႔ရာတြင္ ရတနာသုံးပါမွတစ္ပါးေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔၌ သီလ သမာဓိ ပညာ ဂုဏ္ၾကီးျမတ္မႈတုိ႔ကုိ ရည္မွတ္လ်က္ အထက္ကေဖာ္ျပသည့္ ေလာကီသရဏဂုံေဆာက္တည္ျခင္းေလးမ်ဳိးကုိ ျပဳလုပ္လ်ွင္ျဖစ္ေစ၊ သရဏဂုံေဆာက္တည္ထားသူ ေသဆုံးသြားလ်ွင္ျဖစ္ေစ သရဏဂုံလုံးဝ ပ်က္စီးပါတယ္။ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကုိ ပယ္ႏႈတ္ျပီး နတ္ကုိျဖစ္ေစ၊ တျခားေသာ မယ္ေတာ္ ဘုိးေတာ္မ်ားကုိျဖစ္ေစ ကုိးကြယ္ရာဟု သတ္မွတ္ျပီး ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ပါက သရဏဂုံပ်က္စီးပါတယ္။ ရတနာသုံးပါတုိ႔၏ ဂုဏ္ေတာ္မ်ား၌ မသိနားမလည္ျခင္း၊ ရတနာသုံးပါးအေပၚေတြေဝျခင္း၊ မွားယြင္းစြာယူဆျခင္း၊ မရုိမေသ မေလးမစားျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားသည္ ေဆာက္တည္ထားေသာ သရဏဂုံ ၫိႈးႏြမ္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သရဏဂုံ မၫိႈးႏြမ္းရေလေအာင္ မပ်က္စီးရေလေအာင္ ေစာင့္ထိန္းၾကဖုိ႔ အထူးတုိက္တြန္းလုိတာပါ။ ဒါက ကုိးကြယ္မႈႏွင့္ဆုိင္တဲ့ သရဏဂုံ ပ်က္စီးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာမွ ကုိးကြယ္မႈမွားျပီး ပ်က္စီးသြားတဲ့ သရဏဂုံပ်က္စီးမႈပါ။
(ခ) အယူ၀ါဒပ်က္စီးျခင္း
ေနာက္တစ္ခုက အယူဝါဒေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာမွပ်က္စီးပုံကုိေျပာျပပါ့မယ္။ အယူဝါဒ ပ်က္စီးပုံကုိမေျပာျပမီ ဗုဒၶဘာသာဝင္သည္ (၁)။ဘုရား (၂)။ တရား (၃)။ သံဃာ (၄)။ ကံ ကံ၏အက်ဳိး (၅)။ အေၾကာင္းႏွင့္အက်ဳိး ဆက္သြယ္ျဖစ္မွဳ(ပဋိစၥသမုပၸါဒ္) (၆)။ အတိတ္ဘဝ၊ အနာဂတ္ဘဝတုိ႔ကုိ ယုံၾကည္ရပါတယ္။ ထုိ၌ ကံသည္ ကုသုိလ္ကံ(ေကာင္းေသာ အလုပ္)၊ အကုသုိလ္ကံ (မေကာင္းေသာအလုပ္) ပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာက၌မည္သည့္ပုဂၢဳိလ္မဆုိ ေကာင္းတာ (ကုသုိလ္) လုပ္လ်ွင္ ေကာင္းက်ဳိးခံစားရပါတယ္။ မေကာင္းတာ (အကုသုိလ္) လုပ္လ်ွင္ မေကာင္းက်ဳိး ကုိခံစားရပါတယ္။ မိမိျပဳလုပ္လုိက္ေသာ ကံသည္ မိမိ၏ကုိယ္ပုိင္ဥစၥာ (ကမၼႆကာ) မည္ပါတယ္။ မိမိျပဳလုပ္လုိက္ေသာ ကံအရ ကုသုိလ္ကံလုပ္လုိက္လ်ွင္လည္း ေကာင္းက်ဳိးကုိခံစားရျခင္း၊ မေကာင္းတဲ့အကုသိုလ္ကံကုိျပဳလုပ္လုိက္လ်ွင္လည္း မေကာင္းေသာအက်ဳိးကုိခံစားရျခင္း စတဲ့ေကာင္းေမြ ဆုိးေမြ (ကမၼဒါယာဒ) ကုိခံယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထုိသုိ႔အမွန္ကုိလက္ခံယုံၾကည္ေနျခင္းကုိ (ကမၼႆကတာသမၼာဒိ႒ိ) လုိ႔ေခၚတာပါ။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ဦးသည္ ထုိသုိ႔ လက္ခံယုံၾကည္ေနပါက အမွန္ကုိလက္ခံေနျခင္းျဖစ္လုိ႔ အယူဝါဒ မွန္ကန္ေသာေၾကာင့္ အယူဝါဒမပ်က္စီးပဲ တည္ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။ အထက္ကေဖာ္ျပထားခဲ့တဲ့ အခ်က္ေျခာက္ခ်က္ကုိ မယုံၾကည္ လက္မခံပဲ ေအာက္ေဖာ္ျပလတၱံ႔ေသာ အခ်က္မ်ားကုိလက္ခံယုံၾကည္ပါက သရဏဂုံပ်က္စီးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပ်က္စီးေၾကာင္း အခ်က္ေတြက
(၁)။ ေလာကမွာ ဖန္ဆင္းရွင္ရွိ၏။ ေျမၾကီး၊ ဟိမဝႏၱာေတာင္၊ သမုဒၵရာ၊ စၾကာဝဠာႏွင့္ လူစတဲ့ သတၱဝါမ်ားစြာကုိ ထုိဖန္ဆင္းရွင္က ဖန္ဆင္းသည္ဟု မွားယြင္းစြာ ယူဆတတ္ၾကပါတယ္။ မွားယြင္းစြာ ခံယူတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအယူမွားဝါဒကုိ ဖန္ဆင္းရွင္ (ဣႆရနိမၼာန)ဝါဒလုိ႔ေခၚပါတယ္။
(၂)။ တစ္ခ်ဳိ႔ေသာပုဂၢဳိလ္မ်ားဟာ ေလာကမွာ ကုသုိလ္ကံ၊ အကုသုိလ္ကံဆုိတာမရွိ။ ေကာင္းမွဳကုိျပဳလုပ္ေသာ္လည္း ကုသုိလ္မျဖစ္ ကုသုိလ္မမည္။ အကုသုိလ္ (သူတစ္ပါးအသတ္သတ္ျခင္း၊ သူတစ္ပါးဥစၥာခုိးယူျခင္းစသည္) ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း အကုသုိလ္မျဖစ္၊ အကုသုိလ္မမည္ ္စတဲ့အယူဝါဒမ်ားကုိ လက္ခံ က်င့္သုံးေနမႈမ်ား ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီဝါဒကုိ အေၾကာင္းတရားကုိ ပယ္တဲ့ဝါဒျဖစ္လုိ႔ (အကိရိယဒိ႒ိ) လုိ႔ေခၚပါတယ္။
(၃)။ တစ္ဖန္ ကုသုိလ္ကံ၊ အကုသုိလ္ကံတုိ႔၏ အက်ဳိးတရားဆုိတာမရွိ။ ကုသိုလ္ကံျပဳလုပ္ေသာ္လည္း ေကာင္းက်ဳိးမရ။ အကုသုိလ္ကံ (သူတစ္ပါးဥစၥာခုိးယူျခင္း၊ သူတစ္ပါးအသတ္ကုိသတ္ျဖတ္ျခင္းစတဲ့) မေကာင္းတဲ့ အကုသုိလ္ကံမ်ားကုိ လုပ္ျခင္းသည္ မေကာင္းက်ဳိးမခံစားရသည့္အျပင္ ေကာင္းက်ဳိးပင္ရေသးသည္ဟု ထင္မွတ္ ယူဆေနၾကပါတယ္။ ထုိအယူဝါဒသည္ အက်ဳိးတရားကုိပယ္သတ္ျခင္းေၾကာင့္ (နတၳိကဝါဒ)လုိ႔ေခၚပါတယ္။ ဘယ္လုိ ဘာသာမ်ားရဲ႕ အယူဝါဒဆုိတာ သိသာေလာက္မွာပါ။
(၄)။ ထုိ႔ျပင္ ကုသုိလ္၊ အကုသုိလ္မရွိ။ ကုသုိလ္ကံရဲ႕ေကာင္းက်ဳိး၊ အကုသုိလ္ကံရဲ႕မေကာင္းက်ဳိးဆုိတာလည္းမရွိ။ ဆုိလုိတာက အလွဴဒါနျပဳျခင္းသည္ အက်ဳိးမဲ့တဲ့အလုပ္၊ ပုိက္ဆံကုန္တဲ့ အလုပ္၊ ပုိက္ဆံျဖဳန္းျခင္းသာျဖစ္တယ္။ သူတစ္ပါးအသတ္ကုိ လည္လွီးျပီး သတ္ျဖတ္ျခင္းသည္ ကုိယ္မခံရပဲ ျဖတ္တဲ့ဓါးကသာ ခံရတယ္ဆုိတဲ့ အယူဝါဒမ်ားကုိလည္း ခံယူက်င့္သုံးေနၾကပါတယ္။ ထုိအယူဝါဒမ်ားသည္ အေၾကာင္းေရာ၊ အက်ဳိးေရာ ႏွစ္ပါးလုံးကုိ ပယ္သတ္ျခင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ (အေဟတုကဒိ႒ိ) လုိ႔ေခၚပါတယ္။
ထုိေဖာ္ျပခဲ့ျပီးတဲ့ မွားယြင္းတဲ့ (မိစၦာဒိ႒ိ) အယူတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးကုိ လက္ခံယုံၾကည္လုိက္လ်ွင္ ထုိသူ၏မူလက ရွိေနေသာ မွန္ကန္ေသာ ျမင့္ျမတ္ေသာ ေကာင္းေသာ (သမၼာဒိ႒ိ) ပ်က္စီးပါတယ္။ သရဏဂုံလည္းပ်က္စီးပါတယ္။ ဒါက အယူမွားတဲ့ မိစၦာဒိ႒ိေၾကာင့္ သရဏဂုံပ်က္စီးျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထုိပ်က္စီးမႈသည္ အျပစ္မကင္းတဲ့ပ်က္စီးမႈပါ။ သရဏဂုံေဆာက္တည္တဲ့သူ ေသသြားလုိ႔ပ်က္တဲ့သရဏဂုံက အျပစ္ကင္းတဲ့သရဏဂုံပ်က္စီးမႈပါ။ ရတနာသုံးပါးကုိ အာ႐ံုျပဳျပီး ေသသြားမယ္ဆုိရင္ေတာင္ အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ပါတယ္။ ေသသြားလုိ႔သရဏဂုံပ်က္တယ္ဆုိေပမယ့္ ေသခါနီး ႏွလုံးသြင္းမွန္သြားတဲ့အတြက္ မေသခင္မွာ ရတနာသုံးပါးမွတစ္ပါး မည္သည့္ပုဂၢဳိလ္ကုိမွ မဆည္းကပ္မကုိးကြယ္ျခင္း၊ အယူဝါဒေၾကာင့္သရဏဂုံမပ်က္စီးျခင္း စတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ျပည့္စုံေနေတာ့ သရဏဂုံတည္ျခင္းဆုိတဲ့အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ အပါယ္ေလးပါးက လြတ္ေျမာက္ျခင္းဆုိတဲ့ အက်ဳိးတရားကုိရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆုိရင္ ေသခါနီး ဘာမွႏွလုံးသြင္းလုိ႔မရေတာ့ဘူးဆုိရင္ ဘုရား တရား သံဃာကုိသာ အာရုံျပဳပါလုိ႔ တုိက္တြန္းလုိတာပါ။ အဲလုိသာ အာရုံျပဳႏုိင္မယ္ဆုိရင္ သရဏဂုံတည္ျပီး ေသတဲ့ပုဂၢဳိလ္ျဖစ္လုိ႔ အပါယ္ေလးပါးကလြတ္ေျမာက္မယ္ဆုိတာ ျမတ္စြာဘုရားကုိယ္စား အာမခံျပီး ႏိႈးေဆာ္တုိက္တြန္းလုိက္ရပါတယ္။
အရွင္ဝိမလဝံသ (နာလႏၵာတကၠသုိလ္)
No comments:
Post a Comment
Without insight meditation, it is incomplete to be a Buddhist.