ကုိယ္က်င့္သီလသည္ အသက္ထက္တန္ဘုိးႀကီးသည္

ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ဳိးတုိ႔ ေန႔စဥ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေနတဲ့ သီလ ငါးပါးရွိပါတယ္။ ဥပုသ္ေန႔မ်ားမွာ ဆုိရင္ေတာ့ သုံးပါး ထပ္ထည့္ျပီး ရွစ္ပါးသီလ၊ ထုိမွ ေနာက္ထပ္တစ္ပါးတုိးျပီး ကုိးပါးသီလ ေစာင့္ထိန္းေနၾကပါတယ္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ မိမိေစာင့္ထိန္းေနေသာ သီလအေၾကာင္းကုိ ေကာင္းေကာင္းသိထားဖုိ႔ အက်ယ္တဝင့္သိထားဖုိ႔ေတာ့လုိပါတယ္။ အက်ဥ္းမွ်ကုိေတာ့ အားလုံး သိထားျပီးျပီလုိ႔ထင္ပါတယ္။ ဒီမွာ သီလေစာင့္ထိန္းျခင္းေၾကာင့္ ရႏုိင္မယ့္ အက်ဳိးတရား၊ သီလ ခၽြတ္ယြင္းျခင္းေၾကာင့္ ခံစားရမယ့္ အျပစ္တရားမ်ားကုိ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ သိျပီးသူမ်ားအတြက္ထား၊ မသိေသးေသာသူမ်ားအတြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္အျပဳအမူ၊ ႏႈတ္အေျပာအဆုိ အျပစ္ကင္းေအာင္ ကုိယ္ႏွင့္ႏႈတ္(ကာယကံႏွင့္ဝစီကံ)ကုိ ေစာင့္စည္း ထိန္းသိမ္းျခင္းကုိသီလလုိ႔ေခၚတာပါ။ သီလသည္ ကုသိုလ္တရားအားလုံးရဲ့ တည္ရာ မွီရာျဖစ္ပါတယ္။ သီလတရားသည္ ေလာဘႏွင့္ေဒါသတရားကုိပယ္ပါတယ္။ ဒါနျပဳတဲ့အခါမွာ သီလစင္ၾကယ္ရပါတယ္။ ဒါမွသာ အက်ဳိးေပးေကာင္းတာပါ။ သမထ၊ ဝိပႆနာ အားထုတ္ရင္လည္း သီလကုိပယ္လုိ႔မရပါဘူး၊ သီလစင္ၾကယ္ရပါတယ္။ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဆုိျပီး အစဥ္တုိင္းသြားပါတယ္။ သီလစင္ၾကယ္မွ သမာဓိျဖစ္ပါတယ္။ သီလမစင္ၾကယ္ရင္ သမာဓိမျဖစ္ႏုိင္ပါဘူး၊ သမာဓိမျဖစ္ရင္ ဝိပႆာနာႀကိဳက္သေလာက္အားထုတ္ မဂ္ဥာဏ္၊ ဖုိလ္ဥာဏ္ေတြမရႏိုင္ပါဘူး။ မဂ္ဥာဏ္ ဖုိဥာဏ္မွမရရင္ ဗုဒၶဘာသာတုိ႔ရဲ့ပန္းတုိင္ျဖစ္တဲ့ နိဗၺာန္ကုိမ်က္ေမွာက္ မျပဳႏုိင္ပါဘူး။ နိဗၺာန္မ်က္ေမွာက္မျပဳနုိင္သေရြ႕ ပဋိသေႏၶေနရျခင္း၊ အုိျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း၊ ငုိေၾကြးျခင္း၊ စုိးရိမ္ပူပန္ရျခင္းစတဲ့ ဒုကၡေတြနဲ႔ လုံးလည္လုိက္ေနဦးမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သီလသည္ ေလာကီေရးရာစိတ္ခ်မ္းသာ၊ ကုိယ္က်န္းေရး၊ စီးပြားဥစၥာတုိးတက္ေရး၊ ေရာဂါကင္းေရးတင္သာမက နိဗၺာန္သြားရာလမ္းေၾကာင္းမွာပါ အေရးၾကီးေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သီလစင္ၾကယ္ရမွာပါ။ သီလစင္ၾကယ္မွ သမာဓိတည္မွသာလွ်င္ ဝိပႆနာ ဥာဏ္၊ မဂ္ဥာဏ္၊ ဖုိလ္ဥာဏ္ေတြျဖစ္ျပီး နိဗၺာန္ကုိ မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္မွာပါ။ နိဗၺာန္ကုိမ်က္ေမွာက္ျပဳမွသာလ်ွင္ ပဋိသေႏၶေနရျခင္း၊ အုိျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း ငုိေၾကြးျခင္း၊ စုိးရိမ္ပူေဆြးရျခင္း၊ ပူပန္ရျခင္းစတဲ့ဒုကၡေတြျငိမ္းမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါျဖင့္ရင္ သီလသည္ ေလာကီေရးရာတင္မကပဲ၊ ေလာကုတၱရာေရးရာအထိ အေရးပါ တန္ဘုိးၾကီးတယ္လုိ႔ဆုိရမွာပါ။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္လည္း သီလသည္ အေရးၾကီးေသာ အရာျဖစ္သည့္အတြက္ သီလပါရမီကုိပင္ျဖည့္က်င့္ခဲ့သလုိ၊ ဘုရားျဖစ္ျပီးသည့္အခါမွာလည္း သီလႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ တရားမ်ားစြာကုိေဟာေတာ္မူခဲ့တာပါ။ ရဟန္းေယာက်ၤားမ်ားအတြက္၊ ဘိကၡဴနီလုိ႔ေခၚတဲ့ ရဟန္းမိန္းမမ်ားအတြက္၊ လူဝတ္ေၾကာင္မ်ားအတြက္ သီလမ်ားကုိလည္း သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ့တာပါ။ လူေၾကာင္မ်ားအတြက္ေတာ့ ငါးပါးသီလ၊ ရွစ္ပါးသီလ ေပ့ါေလ စသည္ျဖင့္ ထားေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာမ်ားအေနနဲ႔ သီလကုိ ခါးဝတ္ပုဆုိးကဲ့သုိ႔ျမဲေအာင္ ေစာင့္ထိန္းသင့္ပါတယ္။ တရားစခန္းမ်ားမွာဆုိလည္း ေယာဂီမ်ားအေနနဲ႔ သီလကုိပယ္လုိ႔မရတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သီလေပးခ်ိန္ကုိ အခ်ိန္တစ္ရပ္အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ျပီး အားထုတ္ေစပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ အေပၚမွာေျပာခဲ့သလုိ ဒါနျပဳတဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တရားအားထုတ္တဲ့အခါပဲျဖစ္ျဖစ္ သီလကုိပယ္လုိ႔ဘယ္လုိနည္းနဲ႔မွ မရလုိ႔ပါ။

ကုိယ္အျပဳအမူ၊ ႏႈတ္အေျပာအဆုိ အျပစ္ကင္းလွ်င္ သီလစင္ၾကယ္ပါတယ္။ ကုိယ္က်င့္တရားေကာင္းပါတယ္။ ကုိယ္အျပဳအမူ၊ ႏႈတ္အေျပာအဆုိ အျပစ္မကင္းလွ်င္ သီလမစင္ၾကယ္ပါ။ သီလပ်က္စီးတယ္လုိ႔ေျပာရမွာပါ။ ကုိယ္က်င့္တရားပ်က္တယ္ဆုိလည္းမွန္ပါတယ္။ အျပစ္ဆုိတာ ထိခုိက္နစ္နာမႈကုိ အျပစ္လုိ႔ေခၚပါတယ္။ မိမိကုိယ္ျဖစ္ေစ၊ သူတစ္ပါးကုိျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးဦးကုိ ထိခုိက္နစ္နာေစေသာ အျပဳအမူ အေျပာအဆုိသည္ အျပစ္ရွိေသာ၊ အျပစ္မကင္းေသာ အျပဳအမူ အေျပာအဆုိ ျဖစ္ပါတယ္။ မိမိ၊ သူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးအနက္ မည္သူ႔ကုိမွ မထိခုိက္ မနစ္နာေသာ အျပဳအမူ အေျပာအဆုိသည္ အျပစ္မရွိေသာ အျပစ္ကင္းေသာ အျပဳအမူ အေျပာအဆုိျဖစ္သည္။ အျပစ္ကင္းေသာ အမႈသည္ ကုသုိလ္ျဖစ္ပါတယ္။ အျပစ္မကင္းေသာ အမႈသည္ အကုသုိလ္ျဖစ္ပါတယ္။

ကုိယ္က်င့္သီလ ပ်က္စီးျပီး သီလမစင္ၾကယ္လွ်င္ အရုပ္ဆုိး၊ အက်ည္းတန္ျခင္း၊ ရဟန္း ရွင္ လူတုိ႔ ၾကည္ၫိဳ ခ်စ္ခင္မႈကုိ မခံယူရျခင္း၊ လာဘ္လာဘရွားပါးျခင္း၊ ၾကည္ညဳိသူလွဴဒါန္း ပူေဇာ္သူမ်ားမွာ အက်ဳိးနည္းျခင္း စတဲ့မေကာင္းက်ဳိးမ်ားကုိ ရရွိေစပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ စည္းစိမ္ ဥစၥာပ်က္စီး ဆုံး႐ံႈးျခင္း၊ သတင္းဆုိးထြက္ျခင္း၊ မေကာင္းသတင္းေက်ာ္ေစာျခင္း၊ လူသူပရိတ္သတ္ အလယ္သုိ႔ မ်က္ႏွာ ၫိႇဳးငယ္စြာဝင္ရျခင္း၊ သတိလက္လြတ္လ်က္ ေအာ္ဟစ္ညည္းညဴကာေသရျခင္း၊ အပါယ္စေသာ ဘဝဆုိးတုိ႔၌ လာေရာက္ရျခင္း စတဲ့ဆုိက်ဳိးေတြကုိခံစားရပါတယ္။ ကုိယ္က်င့္တရား ေကာင္းမြန္ျပီး သီလစင္ၾကယ္လွ်င္ေတာ့ အထက္က စကားရပ္ေတြနဲ႔ဆန္႔က်င္ဘက္ပါပဲ။ ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါေခ်ာေမာလွပျခင္း၊ ရဟန္း ရွင္ လူတုိ႔၏ ၾကည္ညိဳခ်စ္ခင္မႈကုိ ခံယူရျခင္း၊ လာဘ္လာဘ ေပါမ်ားျခင္း၊ ၾကည္ညိဳလွဴဒါန္းပူေဇာ္သူမ်ား အက်ဳိးေက်းဇူး ၾကီးမားျခင္း စေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားကုိ ရရွိေစပါတယ္။ ထုိ႔အျပင္ စည္းစိမ္ဥစၥာေပါမ်ားျခင္း၊ ေကာင္းသတင္းေက်ာ္ၾကားျခင္း၊ ပရိတ္သတ္အလယ္သုိ႔ မရွက္မရြံ႕ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ဝင္နုိင္ျခင္း၊ သတိရွိလ်က္ မေတြမေဝ ေသရျခင္း၊ ေသျပီးတဲ့အခါ ေကာင္းရာ သုဂတိသုိ႔ေရာက္ေစျခင္း စေသာ အက်ဳိးတရား မ်ားကုိ ရရွိေစပါတယ္။ ထုိ႔ထက္ပုိေသာ အက်ဳိးတရားမ်ားစြာရွိေနပါေသးတယ္။

မိမိအေနနဲ႔ သီလ စင္ၾကယ္တယ္ဆုိရင္ မိမိသီလ စင္ၾကယ္ျခင္းကုိ စဥ္းစားမိတုိင္း ဆင္ျခင္မိတုိင္း ကုသုိလ္တရားမ်ားတုိးပြားျခင္း၊ စိတ္ၾကည္လင္ ရႊင္လန္း ႏွလုံးသာယာျခင္းလုိ႔ေခၚတဲ့(အဝိပၸဋိသာရ)၊ စိတ္ၾကည္လင္ ရႊင္လန္းလွ်င္ဝမ္းေျမာက္ျခင္းလုိ႔ေခၚတဲ့ (ပါေမာဇၨ)၊ ဝမ္းေျမာက္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္သက္အားရေက်နပ္ျခင္းလုိ႔ေခၚတဲ့(ပီတိ)၊ ႏွစ္သက္အားရျခင္းေၾကာင့္ ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ျငိမ္းေအးျခင္းလုိ႔ေခၚတဲ့(ပႆဒၶိ)၊ ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ျငိမ္းေအးလွ်င္ ကုိယ္ေရာစိတ္ပါ ခ်မ္းသာျခင္းလုိ႔ေခၚတဲ့(သုခ)၊ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးခ်မ္းသာျခင္းေၾကာင့္ တရား႐ႈမွတ္ပြားမ်ားလွ်င္ စိတ္တည္ျငိမ္မႈဆုိတဲ့(သမာဓိ) ကုိရလြယ္ပါတယ္။ သမာဓိတည္ၾကည္လွ်င္ ရုပ္တရား၊ နာမ္တရားတုိ႔အေပၚမွာ အမွန္တုိင္းျမင္ျခင္းဆုိတဲ့(ယထာဘူတဥာဏ္)၊ ထုိမွ ဝိပႆနာ မဂ္ဥာဏ္၊ ဖုိလ္ဥာဏ္အထိပင္လွ်င္ျမန္စြာရရွိေစပါတယ္။ မဂ္ဥာဏ္၊ ဖုိလ္ဥာဏ္ရပါမွ နိဗၺာန္ကုိမ်က္ေမွာက္ျပဳနုိင္မွာပါ။ နိဗၺာန္ကုိမ်က္ေမွာက္ျပဳျပီဆုိလွ်င္ ဒုကၡအားလုံးခ်ဳပ္ျငိမ္း ႐ုတ္သိမ္းသြားသည္ထိ အက်ဳိးမ်ားေစပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ထုိမွ် အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ားတဲ့ သီလတရားကုိလူတုိင္းၾကိဳးးစားေဆာက္တည္သင့္ပါတယ္။ မိမိဘာသာလည္းေဆာက္တည္လုိ႔ရသလုိ၊ ဘုရားေရွ႕မွာျဖစ္ေစ၊ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးပါးထံမွာျဖစ္ေစ ေဆာက္တည္လုိ႔ရပါတယ္။ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးပါးထံမွာေဆာက္တည္မည္ဆုိပါက ရုိေသမႈ၊ ေလးနက္မႈ ပုိမုိအားေကာင္းပါတယ္။ ေစာင့္စည္းစိတ္ ထက္သန္ အားၾကီးပါတယ္။ ဆုံးမစကားေလးတစ္ခုရွိပါတယ္။ ကုိယ္က်င့္သီလေတြပ်က္စီး ယုိယြင္းျပီး အသက္တစ္ရာေနရတာထက္၊ ကုိယ္က်င့္သီလျပည့္စုံျပီး တစ္ရက္ေနရတာက ပုိျမတ္ပါတယ္။ ကုိယ္က်င့္သီလပ်က္စီးျပီး အသက္တစ္ရာေနရတာထက္၊ ကုိယ္က်င့္သီလ၊ သမာဓိ၊ ဝိပႆနာတရားမ်ားႏွင့္ျပည့္စုံေနတဲ့ တစ္မနက္ေနရတာကပုိျပီးျမတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိရဲ့ကုိယ္က်င့္တရားဟာ မိမိအားထုတ္မႈေပၚမွာတည္ေနေသာေၾကာင့္ ကုိယ္က်င့္သီလကုိ အသက္ထက္တန္ဘုိးထားျပီးေဆာက္တည္နုိင္ပါေစ။ ေဆာက္တည္ျခင္းေၾကာင့္လည္း ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာ အက်ဳိးႏွစ္မ်ဳိးလုံးကုိရရွိနုိင္တဲ့ အမ်ဳိးေကာင္းသား၊ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးမ်ားျဖစ္ၾကပါေစလုိ႔ ဆုေတာင္းမႈျပဳရင္း ကုိယ္က်င့္သီလအေၾကာင္းကုိ အားလုံးအတြက္ မွ်ေဝလုိက္ပါတယ္။

အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)