႐ုပ္နာမ္သိမွ ဒိ႒ိကြာမည္ (၄)

ဒိ႒ိကို ငရဲမ်ိဳးေစ့ဟုလည္းေကာင္း၊ အပါယ္မ်ိဳးေစ့ဟုလည္းေကာင္း မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး မၾကာခဏ မိန္႔ေတာ္မူေလ့ရွိပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ ဒိ႒ိမျပဳတ္လို႔ပဲ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ေနၾကတာ။ ဒိ႒ိအစြဲေတြေၾကာင့္ပဲ အျမင္မမွန္ၾက၊ အမွန္မျမင္ၾကပဲျဖစ္ေနၾကတာပါ။ ကုိယ့္ခႏၶာကုိယ္ကုိ ငါ့ကုိယ္၊ ငါ့ဟာ၊ ငါ့ဥစၥာထင္မွတ္ေနၾကတာဟာ ဒိ႒ိအစြဲေၾကာင့္ပါပဲ။ ဒီလိုထင္ျမင္ေနတာ ဘာျပႆနာရွိလို႔လဲ လုိ႔ ထင္မွတ္စရာေတာ့ ရိွတာေပါ့။ သာမန္အေတြးနဲ႔ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ ဒီအထင္ဟာ ဒါေလာက္ေတာ့ မဆုိး၀ါးဘူးလို႔ ထင္စရာရွိတယ္ေလ။

ငါ့လက္ ငါ့ေျခ ငါ့ေခါင္း ငါ့ခါး စသည္ထင္ျမင္စြဲမွတ္ထားျခင္းဟာ အရွိခႏၶာေပၚမွာ မရွိတဲ့ ငါစြဲဒိ႒ိ ၀င္ေနတဲ့သေဘာပါပဲ။ အရွိက ႐ုပ္နာမ္ ခႏၶာ၊ မရွိတာက ငါ့ကုိယ္ ငါ့ဟာ ငါ့ဥစၥာ။ အရွိတရားက သကၠာယ၊ မရွိတရားက ဒိ႒ိ။ ေပါင္းလုိက္ေတာ့ သကၠာယဒိ႒ိ။ အရွိတရားသကၠာယဆုိတာ ႐ုပ္နာမ္ ခႏၶာမွ်သာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အရွိတရားက ဒုကၡမေပးႏုိင္ပါဘူး။ အပါယ္မပို႔ႏုိင္ပါဘူး။ မရွိကို အရွိထင္၊ ငါစြဲ၀င္ေနတဲ့ ဒိ႒ိေၾကာင့္ ဒုကၡေတြေရာက္ၾက၊ အပါယ္ဘံုေတြေပါက္ၾကနဲ႔ ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ဒီလို ငါစြဲနဲ႔ ထာ၀ရ စြဲၿမဲထင္ျမင္ေနၾကတာဟာ သကၠာယဒိ႒ိနဲ႔ ရွင္သန္ေနၾကတာပါပဲ။ မရွိတရားရဲ႕ အလႊမ္းမုိးခံေနၾကရၿပီး ငါစြဲအတၱစြဲေတြအားႀကီးေနၾကတာေပါ့။ ငါ့ကုိယ္ဆုိေတာ့ ဒိ႒ိ၊ ငါ့ဟာဆုိေတာ့ မာန၊ ငါ့ဥစၥာဆုိေတာ့ တဏွာ။ ဒီတရားေတြဟာ အရွိ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာေပၚမွာ စြဲမွီၿပီး ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ တရားဆုိးေတြပါပဲ။ ဒီတရားေတြေၾကာင့္ပဲ ငါေကာင္းစားေရးကိုသာ ဦးစားေပးလုပ္ကိုင္တတ္တဲ့အေလ့အက်င့္ေတြ ေပါက္ဖြားလာၾကၿပီး သူေကာင္းစားေရးအတြက္ လုပ္ေပးဖုိ႔ စဥ္းစားမႈ၊ ေတြးေခၚမႈေတြ ေပ်ာက္ဆံုးေနၾကရတယ္။ သူေကာင္းစားေရးအတြက္ မ်က္ကြယ္ျပဳလာၾကၿပီး သူတစ္ပါးအက်ိဳး သယ္ပုိးလုိစိတ္ေတြ နဲပါးလာၾကတယ္ေလ။ ဒါတင္မက သူတစ္ပါးအက်ိဳး ပ်က္စီးရာပ်က္စီးေၾကာင္းေတြ ၾကံတတ္ဖန္တတ္လာၾကတယ္ေပါ့။ ငါေကာင္းစားေရး အတၱအေတြးတစ္ခ်က္ရဲ႕ ထုိးႏွက္ခ်က္ဟာ ဘယ္ေလာက္အထိ ျပင္းထန္သလဲဆုိတာ ဒါေလာက္ဆုိ ေပၚလြင္ေလာက္ပါၿပီ။ ဒါဟာ ဒိ႒ိက ျမစ္ဖ်ားခံလာတဲ့ ဆုိးက်ိဳးေတြပါပဲ။ ဒါတင္မကဘူး၊ ငါ့လာမထိနဲ႔ မီးပြင့္သြားမယ္။ ငါ့မ်ား ဘာမွတ္ေနလဲ၊ ငါ့ ဘာထင္ေနလဲဆုိတာမ်ိဳး ေဒါသ မာနလႊမ္းမုိးၿပီးေတာ့ ရန္သတၱ႐ုျပဳဖုိ႔လည္း ၀န္မေလးေတာ့တာ ငါစြဲအေျခခံက ေပၚထြက္လာတဲ့ သဘာ၀ေတြေပါ့။ တစ္ဘက္တစ္လမ္းကလည္း ငါေကာင္းစားေရးအေျခခံၿပီးေတာ့မွ တရားသည္ျဖစ္ေစ၊ မတရားသည္ျဖစ္ေစ ကိုယ္ရဖုိ႔တစ္ခုတည္းကုိသာ ေဇာင္းေပးၿပီး ေျပးလႊားရွာေဖြလုပ္ကုိင္ ႐ုန္းၾက၊ ကန္ၾကရင္းနဲ႔ ကုိယ္ပုိင္ဥစၥာေလးေတြ စုမိေဆာင္းမိလာျပန္ေတာ့လည္း ငါ့ဥစၥာလုပ္ကာ တဏွာနဲ႔ သိမ္းပုိက္ယုယေနၾကရ ျပန္တယ္။ ဒီလို သိမ္းပုိက္ခ်င္စိတ္ေတြ အားႀကီးေလ၊ ပုိင္ဆုိင္လုိေဇာေတြ ႀကီးေလျဖစ္ၿပီး မ်ားမ်ားပုိင္ဆုိင္ခ်င္ရင္ မ်ားမ်ားရွာေဖြၾကရတယ္။ မ်ားမ်ားရွာေဖြၾကရင္းနဲ႔ တရားတာေတြ၊ မတရားတာေတြ ေရာသမေမႊျပစ္လုိက္ေတာ့ တရားတာက နဲနဲ၊ မတရားတာက မ်ားမ်ား။ အဲဒီ မတရားက အပါယ္ဆြဲခ်လိုက္ေတာ့ ကုိယ္မတရားရင္ ကုိယ္အပါယ္သြား႐ံုပါပဲ။ သားသမီး ဇနီးမယားအတြက္ ဆုိၿပီး ေလွ်ာက္လႊဲလုိ႔ ရတာမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ္အပါယ္သြားရတဲ့အခါက်ေတာ့ သားသမီးကလည္း မလုိက္ပါဘူး၊ ဇနီးမယာကလည္း မလုိက္ပါဘူး။ ကုိယ္မွားရင္ ကုိယ္သာခံရစၿမဲဆုိတာ ဗုဒၶရဲ႕ ဓမၼလမ္းစဥ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ “မယားစားဖုိ႔၊ သားစားဖုိ႔ဟု၊ ေလာဘအလုိ၊ လိုက္မပိုႏွင့္၊ ဤကိုယ္ပ်က္ျပား၊ ဂတိလားေသာ္၊ မယားမပါ သားမပါဘူး” တဲ့။

အတၱအေျခခံစိတ္ဓာတ္က ကုိယ္ေကာင္းစားေရးကုိ နံပါတ္တစ္မွာထားတယ္။ ကုိယ့္မိသားစုေကာင္းစားေရးက နံပါတ္ႏွစ္ေရာက္ေနတယ္။ ကုိယ့္ေဆြမ်ိဳး ကိုယ့္အသုိင္းအ၀ုိင္း ေကာင္းစားေရးက နံပါတ္သံုးေရာက္လာတယ္။ အရာရာတုိင္းမွာ ကိုယ္နဲ႔ ပတ္သက္တာေတြကုိပဲ ေရွ႕တန္းတင္ထားေတာ့တယ္ေလ။ ကုိယ္နဲ႔မဆုိင္သူေတြအတြက္ ထည့္တြက္ငဲ့ကြက္မႈေတြ ေပ်ာက္ဆံုးသြားၿပီး ရက္စက္စရာရွိလွ်င္ ရက္စက္ဖုိ႔၀န္မေလးေတာ့ဘူး။ ေခါင္းပံုျဖတ္စရာရွိလွ်င္လည္း ေခါင္းပံုျဖတ္ဖုိ႔ ၀န္မေလးေတာ့ဘူး။ ဒီလုိနဲ႔ ခုိးဆုိး လုယက္ ႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ဆုိတာေတြဟာ ကုိယ္ေကာင္းစားေရး တစ္ကြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရတဲ့ ဆုိးက်ိဳးေတြပါပဲ။ ကုိယ့္အလုိဆႏၵကုိသာ ေရွ႕တန္းတင္ထားတဲ့အတြက္ သူ႔အလုိဆႏၵေတြကို နားလည္မေပးႏုိင္ေတာ့ ျပႆနာေတြ ရွင္းလုိ႔ မၿပီးႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ေလာကအ႐ႈပ္အေထြးေတြ ေပၚေပါက္ေနၾကရတာေပါ့။ အဇာတသတ္ဟာ ငါ ဘုရင္ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆုိတဲ့ ငါစြဲဒိ႒ိ၀င္ေရာက္လႊမ္းမုိးလုိက္တဲ့အခါ သူ႔အေဖ အရင္းေခါက္ေခါက္ႀကီးကုိပင္ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ရဲလာတယ္ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒိ႒ိစြဲလႊမ္းမိုးခံထားရတဲ့သူေတြ၊ ဒိ႒ိစြဲ ပိုမိုအားႀကီးတဲ့သူေတြဟာ သူမ်ားေတြထက္ ပိုရက္စက္တတ္တယ္။ ပိုေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ သို႔ေသာ္ ဗုဒၶအလုိက်မူ အားနဲတဲ့ဒိ႒ိလည္း မေကာင္း၊ အားႀကီးတဲ့ဒိ႒ိလည္း မေကာင္းပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အဲလုိ ဆုိးက်ိဳးေတြကို ျဖစ္ေပၚေစတတ္တဲ့ ဒိ႒ိတရားဆုိးကုိ ေရွးဦးစြာ အသိနဲ႔ ျဖဳတ္ဖို႔ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး အႀကိမ္ႀကိမ္မွာေလ့ရွိတာပါပဲ။

အေျခခံ အတၱဒိ႒ိ၊ သကၠာယဒိ႒ိရွိေနရင္ က်န္တဲ့ အကုသုိလ္တရားေတြဟာ အပါယ္ပို႔ႏုိင္တဲ့အစြမ္းရွိေနတယ္။ ဒီ ဒိ႒ိကုိသာ ကင္းေအာင္ ကြာေအာင္ ေလ့က်င့္ယူႏုိင္ရင္ က်န္တဲ့အကုသုိလ္တရားေတြလည္း အပါယ္ပို႔ႏုိင္တဲ့ အစြမ္းေတြ ေပ်ာက္သြားရေတာ့တယ္။ ဥပမာ- အကုသုိလ္တရားေတြဟာ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းတရားေတြ မွန္ပင္ မွန္ျငားေသာ္လည္း ဒိ႒ိႏွင့္ယွဥ္တဲ့ ေလာဘမူစိတ္ေတြ ပယ္ထားတဲ့ ေသာတာပန္လုိပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးမွာ ျဖစ္တဲ့ အကုသုိလ္ေတြဟာ အပါယ္ မပို႔ေတာ့ပါဘူး။ သူ႔မွာ ဒိ႒ိပယ္လုိက္တာနဲ႔ ၀ိစိကိစၧာသဟဂုတ္စိတ္လည္း တစ္ပါတည္း ပယ္ၿပီး ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။ ဒါဟာ စိတ္ေတြရဲ႕ သေဘာတရားေတြပါ။ စိတ္ေၾကာင့္ပဲ အပါယ္ေရာက္ၾကရတယ္ဆုိတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ေသာတာပန္တုိ႔ အပါယ္မေရာက္တာ ဒိ႒ိမရွိလုိ႔ဆုိတာထက္ ဒိ႒ိစြဲျပဳတ္ထြက္သြားေတာ့ ငါေကာင္းစားေရး ေရွ႕တန္းမတင္တဲ့စိတ္၊ သူေကာင္းစားေရးကုိသာ ဦးစားေပးႏုိင္တဲ့ စိတ္ေကာင္းေတြ ေျပာင္းလဲလာျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ ေသာတာပန္တုိ႔ ေလာဘ ျဖစ္ပင္ ျဖစ္ျငားေသာ္လည္း ဒိ႒ိမပါတဲ့ေလာဘသာျဖစ္တယ္။ ေဒါသျဖစ္ပင္ျဖစ္ျငားေသာ္လည္း ဒိ႒ိျပဳတ္ၿပီးပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ေဒါသသာျဖစ္ေတာ့တယ္။ ေမာဟ ျဖစ္ပင္ ျဖစ္ျငားေသာ္လည္း ဒိ႒ိျပဳတ္ေနတဲ့အျပင္ ၀ိစိကိစၧာပါကင္းေနတဲ့ ေမာဟသာျဖစ္ပါေတာ့တယ္။ ဒီေတာ့ အဆုိးဆံုး ဒိ႒ိကို ပယ္သတ္လုိက္ႏုိင္တာနဲ႔ ေလာဘျဖစ္လဲ ေၾကာက္စရာေလာဘ မျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ေဒါသျဖစ္လဲ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္းေဒါသမဟုတ္ေတာ့သလုိ ေမာဟျဖစ္လဲ အပါယ္ေရာက္ေၾကာင္း ေမာဟမျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ ျဖစ္လွ်င္ ျဖစ္မွန္းသိသိေပးၿပီး ေနာက္က အသိေလးလုိက္လုိက္ေပးႏုိင္တဲ့အဆင့္ေရာက္ေနတာဟာ အမွားျမင္ မိစၧာဒိ႒ိကင္းၿပီး အမွန္ျမင္ သမၼာဒိ႒ိ စြမ္းအားေၾကာင့္လုိ႔ မွတ္လုိက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ အမွန္ျမင္ သမၼာဒိ႒ိျဖစ္ေအာင္ႀကိဳးစားေနၾကရတာဟာ ဗုဒၶအလုိက် က်င့္စဥ္ကုိ လုိက္စားေနၾကတာပါပဲ။

ဒီအမွန္ျမင္ သမၼာဒိ႒ိျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ကလည္း ႐ုပ္မွန္း နာမ္မွန္းသိမွ ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္နာမ္သိေတာ့ အရွိကုိသိတယ္။ အရွိကိုသိေတာ့ အမွန္ျမင္တယ္။ အမွန္ျမင္ေတာ့ အမွားျမင္ မိစၧာဒိ႒ိကင္းတယ္။ မိစၧာဒိ႒ိကင္းေတာ့ အမွန္ျမင္သမၼာဒိ႒ိျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ အေျခခံလမ္းစဥ္ေပါ့။ ဒီအေျခခံလမ္းစဥ္ကို သိနားလည္ၿပီး ႐ုပ္နာမ္အသိကုိ ေရွးဦးစြာ ပုိင္ပိုင္ႏုိင္ႏုိင္သိေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ့္ေခါင္းထဲမွာ အမွန္သိ၀င္ေနၿပီျဖစ္လုိ႔ ဒိ႒ိျပဳတ္ေနတဲ့အသိျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒါဟာ အေျခခံ အဆင့္တစ္အေနနဲ႔ ဒိ႒ိကုိ အသိနဲ႔ ခြါေပးတဲ့နည္းပါပဲ။

ဒီကေနတစ္ဆင့္တက္လုိ႔ ႐ုပ္ဆိုတာလည္း ဘယ္႐ုပ္ေပၚေပၚ ျဖစ္ၿပီးပ်က္ေတာ့ ဒုကၡသစၥာ၊ နာမ္ဆုိတာလည္း ဘယ္နာမ္ေပၚေပၚ ျဖစ္ၿပီးပ်က္ေတာ့ ဒုကၡသစၥာဆုိတာ သိသိေပးေနလုိက္မယ္ဆုိရင္ အက်င့္နဲ႔ ဒိ႒ိခြါေပးေနတာေပါ့။ ႐ုပ္မွန္းနာမ္မွန္းသိေနတုန္းက အသိနဲ႔ ဒိ႒ိကြာတယ္။ ႐ုပ္နာမ္ျဖစ္ပ်က္ေတြ ျမင္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ အက်င့္နဲ႔ ဒိ႒ိကြာေနတယ္။ ဒိ႒ိဆုိတာ ငါဗဟုိျပဳ၀ါဒ၊ အတၱဗဟုိျပဳ၀ါဒပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ္ႏုိင္တဲ့နည္းနဲ႔ ဒီဒိ႒ိကုိပဲ မကြာ ကြာေအာင္ ခြါထုတ္ေပးေနရမယ္ေလ။ ဒါမွ ငါဗဟုိျပဳတဲ့ အေတြးအေခၚေတြ ေလ်ာ့နည္းၿပီး အတၱဗဟုိျပဳ၀ါဒေတြ ေလ်ာ့က်သြားမယ္။ ဒီလုိ ဒိ႒ိကင္းတဲ့အျမင္နဲ႔ ေလာကႀကီးကို ႐ႈျမင္သံုးသပ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ေကာင္းစားေရးဆုိတာထက္ သူတစ္ပါးေကာင္းစားေရးကုိသာ ပဓာနထားၿပီး ၾကည့္တတ္ျမင္တတ္တဲ့ စိတ္ေကာင္းစိတ္ျမတ္ေတြ တစ္ပါတည္း တုိးတက္ေျပာင္းလဲလာေတာ့တာပါ။

ဒါေၾကာင့္ ဒိ႒ိအျမင္ နဲနဲကင္းရင္ နဲနဲေကာင္းတယ္။ မ်ားမ်ားကင္းရင္ မ်ားမ်ားေကာင္းတယ္။ လံုး၀ ကင္းစင္သြားရင္ေတာ့ လံုး၀ အေကာင္းဘက္ေရာက္သြားၿပီျဖစ္လုိ႔ အပါယ္ေရေသာက္ျမစ္ျပတ္ထြက္သြားၿပီေပါ့။ ဒီအဆင့္ေရာက္ဖုိ႔အတြက္

၁။ အသိနဲ႔ ဒိ႒ိကြာေအာင္ခြါ။

၂။ အက်င့္နဲ႔ ဒိ႒ိကြာေအာင္ခြါ။

၃။ အပယ္နဲ႔ ဒိ႒ိကြာေအာင္ခြါ။ ပယ္ခြါမႈနဲ႔ ဒိ႒ိခြါတာကုိေျပာတာပါ။ မုိးကုတ္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးကေတာ့ ဒီသံုးဆင့္ကုိ “သိကြာ၊ က်င့္ကြာ၊ ပယ္ကြာ”- လုိ႔ ျမန္မာလုိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မိန္႔ေတာ္မူထားပါတယ္။ ဒါကုိ ထိထိမိမိ သိရွိသေဘာေပါက္ႏုိင္ေစရန္အတြက္ “႐ုပ္ကုိ႐ုပ္မွန္းသိ၊ ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ၾကည့္။ နာမ္ကို နာမ္ကုိ နာမ္မွန္းသိ၊ ျဖစ္ပ်က္ျမင္ေအာင္ၾကည့္” လုိ႔ ေဖာ္ျမဴလာအေနနဲ႔ မွတ္လုိက္တာေပါ့။ ႐ုပ္ကုိ႐ုပ္မွန္းသိ၊ နာမ္ကုိနာမ္မွန္းသိေတာ့ ဒိ႒ိ အသိနဲ႔ ကြာတယ္။ ျဖစ္တာေလးေတြ ပ်က္တာေလးေတြ ျမင္ေအာင္ၾကည့္ႏုိင္တဲ့အခါက်ေတာ့ ဒိ႒ိ အက်င့္နဲ႔ ကြာတယ္။ ျဖစ္တာလည္း ငါမဟုတ္၊ ပ်က္တာလည္း ငါမဟုတ္ေတာ့ ငါဆုိတာ ဘယ္မွာမွ ရွာမရတဲ့အဆံုး ဒိ႒ိဆုိတဲ့ ငါစြဲအျမင္ ၾကား၀င္ခြင့္မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ အက်င့္နဲ႔ ကြာေနတဲ့အဆင့္ပါပဲ။ ဒီအဆင့္ကို ႀကိဳးစားေနတာဟာ အမွန္ျမင္သမၼာဒိ႒ိျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတာ၊ အမွားျမင္ မိစၧာဒိ႒ိကြာေအာင္ ခြါေနတယ္လုိ႔နားလည္ေနရမယ္ေလ။ ဒီလို ျဖစ္ပ်က္ေတြ ျမင္ဖန္မ်ားလုိ႔ မုန္းဉာဏ္တက္၊ မုန္းဉာဏ္တက္လုိ႔ ျဖစ္ပ်က္ဆံုးသြားမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒိ႒ိဟာ ေနာင္အခါ ျပန္မေပၚေသာအားျဖင့္ ျပဳတ္ထြက္သြားလုိ႔ နံပါတ္သံုးအဆင့္ျဖစ္တဲ့ အပါယ္နဲ႔ ဒိ႒ိကြာေအာင္ ခြါလုိက္တာပါပဲ။ ဒါဆုိ ငရဲမ်ိဳးေစ့၊ အပါယ္မ်ိဳးေစ့ဒိ႒ိ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ကိုယ့္အတြက္ ငရဲမီးၿငိမ္း၊ အပါယ္ခႏၶာသိမ္းသြားၿပီျဖစ္လုိ႔ ငါေသရင္ သပိတ္မသြတ္နဲ႔ေတာ့လို႔သာ ရဲရဲတင္းတင္း မွာထားခဲ့ႏုိင္ၿပီေပါ့။

ေဒါက္တာအရွင္ပါရမီ